صادرات زعفران برای مصارف خوراکی و دارویی از زمان‌های گذشته رواج داشته است. ایران بیش از 95 درصد زعفران دنیا را تامین می‌کند و در جایگاه اول صادرات زعفران در دنیا قرار دارد. در واقع ایران بزرگترین تولید کننده زعفران در جهان است. همچنین زعفران ایرانی به عنوان مرغوب‌ترین نوع این گیاه در سطح جهان شناخته می‌شود. در این مقاله به بررسی بازارهای زعفران، قوانین گمرکی و استانداردهای لازم برای صادرات زعفران می‌پردازیم. اگر تولید کننده زعفران هستید و یا می‌خواهید به یکی از تاجران موفق این صنعت تبدیل شوید این مقاله را تا انتها بخوانید.
زعفران (saffron) گران‌بهاترین محصول کشاورزی ایران است که در آب و هوای گرمسیری رشد می‌کند. مهمترین مناطق تولید زعفران در ایران استان‌های خراسان رضوی و جنوبی هستند. کاشت این محصول در سایر استان‌های کشور مانند خراسان شمالی، کرمان و چهار محال و بختیاری به شکل پراکنده انجام می‌گیرد.
در طی سال‌های اخیر تولید این گیاه در کشورهای اسپانیا و افغانستان در سطح محدودی صورت گرفته است.
بازرگانان به دو روش فروش عمده و خرده فروشی می‌توانند نسبت به صادرات زعفران اقدام کنند. مانند هر محصول دیگری قیمت فروش عمده زعفران به صرفه نیست و سود زیادی برای تجار ندارد. اما خرده فروشی مسیری پیچیده‌تر و پرسودتر است چرا که نیازمند بازاریابی صادراتی بهتر، گرفتن مجوزهای لازم و ثبت شرکت است. به همین دلیل تمایل بازرگانان بیشتر به سمت فروش عمده است.
میزان واردات و صادرات زعفران
صادر کنندگان برتر زعفران در دنیا در سال 2017 کشورهای ایران (114 میلیون دلار)، اسپانیا (63.2 میلیون دلار)، افغانستان (18.4 میلیون دلار)، یونان (6.97 میلیون دلار) و فرانسه (6.42 میلیون دلار) هستند.
از وارد کنندگان برتر زعفران می‌توان کشورهای اسپانیا (54.7 میلیون دلار)، هنگ کنگ (20.8 میلیون دلار)، ایالات متحده (18 میلیون دلار)، ایتالیا (16.7 میلیون دلار) و هند (16.6 میلیون دلار) را نام برد.
تعرفه‌های گمرکی صادرات زعفران
تعرفه گمرکی صادرات زعفران (HS CODE) باتوجه به گرم آن متفاوت است. موارد زیر نشان دهنده تعرفه‌های گمرکی زعفران هستند:
* تعرفه گمرکی زعفران در بسته بندی کمتر از 10 گرم 09102010 است.
* برای انواع پودر زعفران، تعرفه گمرکی در بسته بندی کمتر از 10 گرم 09102020 است.
* تعرفه گمرکی زعفران در بسته بندی کمتر از 30 گرم 09102030 است.
* تعرفه گمرکی انواع پودر زعفران در بسته بندی کمتر از 30 گرم 09102040 است.
* زعفران در بسته بندی بیش از 30 گرم شامل تعرفه گمرکی به میزان 09102090 است.
آمار تجارت زعفران
طبق گزارشات سازمان توسعه تجارت ایران، در سال 97 میزان صادرات زعفران نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش داشته است. نمودار زیر میزان صادرات زعفران از کشورهای مختلف را نشان میدهد:
نمودار زیر میزان واردات زعفران توسط کشورهای مختلف را نشان میدهد. همانطور که مشاهده میکنید اسپانیا بزرگترین وارد کننده زعفران و همچنین بزرگترین صادر کننده آن بعد از ایران است.
همچنین کشورهای مختلفی در منطقه نیز هستند که می‌توانند بازارهای بالقوه‌ای برای صادرات زعفران باشند. مانند: ویتنام، ایتالیا، تایلند، چین، تایوان، ژاپن، فیلیپین، پاکستان، مالزی و بنگلادش.
مراحل صادرات زعفران در ایران چگونه است؟
صادرات زعفران مانند دیگر کالاها، مراحل خاص خودش را دارد. مراحل صادرات زعفران در ایران به صورت زیر است:
* بازاریابی صادراتی
* خرید یا تولید زعفران مرغوب
* بسته بندی حرفه‌ای زعفران برای صادرات
* داشتن گواهی استاندارد و بهداشت نباتی
* و درآخر انجام تشریفات گمرکی و ارسال زعفران به کشور مقصد
در ادامه هر یک از مراحل صادرات زعفران را توضیح خواهیم داد:
1. بازاریابی صادراتی
اولین گام برای صادرات زعفران بازاریابی است. شناخت بازار هدف و راه‌های نفوذ به آن می‌تواند شما را در چگونگی آماده سازی محصول و پیدا کردن مشتری یاری کند.
دستیابی به شناخت بازار هدف می‌تواند از طریق استفاده از اطلاعات و آمارهای رسمی، مذاکره با خریداران، شرکت کردن در نمایشگاه‌های بین‌المللی و ارتباط گرفتن با رایزنان بازرگانی و اتاق‌های بازرگانی به دست آید.
2. خرید یا تولید زعفران مرغوب
اگر خودتان تولید کننده زعفران هستید باید بدانید که چگونه آن را کشت کنید تا یک زعفران مرغوب برداشت کنید و اگر می‌خواهید آن را از تولید کننده خریداری کنید باید بدانید که فاکتورهای یک زعفران درجه یک صادراتی چیست.
پس از آن باید قیمتی مناسب برای زعفران انتخاب کنید و برای انجام این کار باید به سراغ کمیسیون نرخ گذاری بروید.
3. بسته بندی حرفه‌ای زعفران در سطح جهانی برای صادرات
صادرات زعفران در بسته‌های حداکثر 30 گرمی صورت می‌گیرد و بیشتر از آن، صادرات فله‌ای قلمداد می‌شود. بسته بندی جذاب و مناسب از مهمترین عوامل تاثیر گذار در یک تجارت موفق است.
4. داشتن گواهی استاندارد و بهداشت نباتی
در مرحله بعد باید مجوزهای صادرات زعفران را تهیه کنید مانند گواهی استاندارد و گواهی بهداشت نباتی
5. انجام تشریفات گمرکی و ارسال زعفران به کشور مقصد
در این مرحله فرآیند ترخیص زعفران انجام شده سپس بارنامه ارسال کالا به کشور مقصد صادر شده (عموما با توجه به وزن و حجم بسته بندی روش حمل به صورت هوایی است) و پس از تهیه اسناد مربوطه از قبل اینویس، پکینگ لیست، گواهی مبدا و گواهی بهداشت نباتی به بارنامه هوایی ضمیمه شده و به کشور مقصد ارسال می‌گردد.
قیمت گذاری زعفران‌های صادراتی
استراتژی قیمت گذاری، انتخاب روش پرداخت و شرایط فروش مناسب و ارائه قیمت کامل و دقیق که همه هزینه‌ها را در بر بگیرد، نکات اساسی برای سود آوری در صادرات زعفران هستند. می‌توان گفت از میان موارد بالا استراتژی قیمت گذاری یکی از دشوارترین اقدامات است. قیمت گذاری شما باید با در نظر گرفتن هزینه‌های زیر صورت گیرد.
* بها و ارزش زعفران صادراتی
* هزینه بیمه محموله زعفران صادراتی
* هزینه بسته بندی محموله زعفران
* هزینه حمل و نقل زعفران صادراتی به کشور مقصد
* هزینه‌های افتتاح حساب
* حق استفاده از امتیاز نقشه
* علامت بازرگانی
* سایر هزینه‌ها
مهمترین فرصت‌های سرمایه گذاری
در سال‌های اخیر فروش زعفران در بازار داخلی کاهش یافته است و بخشی از سود تولید کنندگان که حاصل از فروش در بازار داخلی بود کاهش یافته است. بنابراین راهکار این موضوع می‌تواند سرمایه گذاری در تولید محصولات دیگر بر پایه زعفران باشد.
البته بحث برندینگ و بسته بندی مناسب نیز می‌تواند ارزش افزوده و در نتیجه سود مناسبی را ایجاد کند.
در ادامه مقاله، صادرات زعفران به برخی کشورها را توضیح خواهیم داد.
صادرات زعفران به اسپانیا
یکی از کشورهای وارد کننده عمده زعفران ایران، کشور اسپانیا است. اسپانیا زعفران را با قیمتی پایین خریداری کرده و پس از فرآوری محصول و بسته بندی آن با برند اسپانیا، آن را به سراسر دنیا صادر می‌کند.
اگر به میزان واردات و صادرات زعفران در اسپانیا نگاهی بیندازیم خواهیم دید که تولید زعفران در اسپانیا بسیار محدود انجام می‌شود. و از این راه سالانه میلیاردها دلار ذخیره ارزی به دست می‌‌آورد.
صادرات زعفران به ترکیه
بخشی از زعفران ایرانی به ترکیه صادر می‌شود. مردم ترکیه با زعفران آشنایی زیادی ندارند اما اگر به رستوران‌های ترکی، عربی، هندی و ایرانی ترکیه سر زده باشید و یک وعده غذایی را مهمان آن‌ها باشید، خواهید دید که در بسیاری از غذاهایشان از زعفران ایرانی استفاده می‌کنند.
به علاوه به گفته کسبه بازار ادویه ترکیه، توریست‌های حاشیه خلیج فارس به زعفران بسیار علاقه مندند و زعفران ایرانی را خریداری می‌کنند.
صادرات زعفران به عمان
صادرات زعفران به عمان توجه بسیاری از بازرگانان را به خود جلب کرده است. زعفران در این کشور در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود.
زعفران ترکیباتی مانند کروسین و پیکروکروسین و سافرانال دارد که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و در تولید دارو از زعفران استفاده می‌شود.
صادرات زعفران به چین
با توجه به مرغوبیت زعفران ایرانی، طلای قرمز ایران هر ساله به بسیاری از کشورهای دنیا صادر می‌شود. چین یکی از بزرگترین و مهمترین شرکای تجاری ایران است. به همین دلیل و با توجه به پتانسیل جمعیتی چین، صادرات زعفران به چین جزو پرسودترین حوزه‌های صادرات ایران به شمار می‌رود. علاوه بر چین کشورهای زیر مهمترین مقاصد صادراتی زعفران ایرانی هستند:
* عراق
* امارات
* افغانستان
* هند
* کویت
* قطر
* سوئیس
* نروژ
* ایتالیا
* آلمان
در حال حاضر بازرگانان و تجار ایرانی به صورت عمده و خرده فروشی، این محصول پر طرفدار را به نقاط مختلف جهان صادر می‌کنند. اما برای صادرات زعفران به چین باید چه مدارکی ارائه نماییم؟ در ادامه با بررسی مهمترین اسناد و مدارک صادرات زعفران به چین همراه ما باشید.
10 مدرک مورد نیاز برای صادرات زعفران به چین
پس از تعیین استراتژی صادراتی، آگاهی از نیاز بازار چین، انتخاب بهترین زعفران و تعیین فرآیند صادرات، جهت انجام تشریفات گمرکی صادرات زعفران به چین باید مدارک مورد نیاز را به مراجع قانونی ارائه دهید. مدارک مورد نیاز دقیقا مطابق مدارک عمومی صادرات کالا و به شرح زیر است:
1 . کارت بازرگانی صادرکننده
2 . معرفی نامه اظهارکننده زعفران به گمرک
3 . مدارک مرتبط با استاندارد محصول
4 . گواهی بهداشت
5 . فرم صورت عدل بندی
6 . مجوز قانونی صادرات
7 . اظهارنامه کالا
8 . مدارک احراز هویت
9 . مجوز سیب سلامت از سازمان غذا و دارو
10 . گواهی قرنطینه نباتی
تعرفه گمرک برای صادرات زعفران به چین
در قوانین گمرک برای هر کالا با توجه به ویژگی‌های آن تعرفه گمرکی خاصی در نظر گرفته می‌شود. طبق قانون تعرفه گمرکی برای بسته‌بندی‌های کمتر از 10 گرم، کمتر از 30 گرم و بیشتر از 30 گرم، به ترتیب با کد تعرفه‌ی 09102010، 09102030 و 09102090 تعیین شده است. این مقدار برای پودر زعفران در بسته‌بندی‌های کمتر از 10 گرم، کمتر از 30 گرم، به ترتیب تحت کد تعرفه‌ی 09102020 و 091002040 تعریف شده است.
صادرات زعفران به سایر کشورها
کشور ایران روابط تجاری نزدیکی با کشور افغانستان دارد و این کشور می‌تواند بازار خوبی برای زعفران ایرانی باشد به علاوه کشور هند علی رقم واردات زعفران همچنان پتانسیل خوبی برای صادرات دارد.
میزان صادرات زعفران به این کشور با میزان نیاز آن تفاوت زیادی دارد، در واقع ظرفیت باقیمانده صادرات به هند به ارزش 15.1 میلیون دلار است
مقررات واردات و صادرات زعفران
خارج کردن زعفران از کشور برای مسافران مانعی ندارد. مسافران می‌توانند زعفران بسته بندی شده را به اندازه‌ای که جنبه تجاری نداشته باشد با خود حمل کنند.
مقدار مجاز خروج زعفران به ازای هر مسافر 100 گرم است. خارج کردن بیش از این مقدار، جنبه تجاری دارد و باید کارت بازرگانی تهیه کنید. با داشتن کارت بازرگانی می‌توانید محموله زعفران را به گمرک برده، اظهار نموده و پروانه صادراتی اخذ نمائید.
هنگام اظهار کالا به گمرک، تعهدی از صادرکننده اخذ می‌شود. بنابراین تعهدنامه صادرکننده متعهد می‌شود که در مدت 4 ماه، 90 درصد از ارز وارد شده را برگردانده و به سامانه بانکی نیما تحویل دهد. برای صادرات زعفران نیازی به پرداخت مالیات، حقوق گمرکی و عوارض نیست.
موانع صادرات زعفران چه هستند؟
همواره صادرات با چالش‌هایی روبرو است و صادرات زعفران هم از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه مقاله به برخی از موانع صادرات زعفران اشاره می‌کنیم:
ضعف بسته بندی زعفران
ایران در بسته بندی زعفران ضعیف عمل کرده است. در ایران توجهی به سلیقه مصرف کننده در بسته بندی زعفران نشده است. صادرات زعفران ایران در ظروف فلزی با نقش خاتم انجام می‌شود. اما زعفران خارجی در بسته بندی‌های شیک و شیشه‌ای متناسب با کشور هدف عرضه می‌شوند.
نبود بازارسازی مناسب در بازار های هدف
ایران باید برای شناساندن زعفران ایرانی به جهان اقدامات گسترده‌ای انجام دهد. نبود بازار سازی مناسب برای زعفران ایران باعث شده که مصرف کنندگان از خاستگاه اصلی آن اطلاعی نداشته باشند.
برای مثال می‌توان برند سازی ایالت کشمیر هندوستان را نام برد. زعفران در کشمیر هندوستان نیز کشت می‌شود؛ که از با کیفیت‌ترین زعفران‌های جهان است. دولت هندوستان جشنواره‌های مختلفی را برای حمایت از این محصول برگزار می‌کند. هندی‌ها با برگزاری این جشنواره‌های بزرگ، گردشگران زیادی را به ایالت کشمیر می‌کشانند و زعفران و ادویه‌های دیگر را به آن‌ها می‌فروشند.
ضعف سیستم بانکی به دليل تحريم
از دیگر مشکلات صادرات زعفران در ایران تحریم‌ها هستند. به دلیل اینکه تاجران کشورهای دیگر به صادرکنندگان ما اعتماد ندارند نمی‌توانند هزینه را قبل از ارسال کالا پرداخت کنند. از طرفی صادر کننده نیز نمی‌تواند اعتماد کند و بدون گرفتن وجه، کالا را صادر کند؛ پس طرفین ناچار به افتتاح اعتبارات اسنادی (LC) هستند.
اما بازرگانان ایرانی به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانند اقدام به باز کردن ال سی نمایند. پس مشتری برای خرید زعفران به سراغ تاجران اسپانیایی می‌رود.
صادرات زعفران اسپانیا در بازارهای جهانی
ایران بالاترین میزان تولید زعفران جهان را دارد و از طرفی زعفران کشمیر هند گران قیمت‌ترین زعفران جهان است، اما با این وجود اسپانیا در لیست کشورهایی است که بیشترین صادرات زعفران را انجام میدهد.
اسپانیا در سال 2018 با فروش 55.7 میلیون دلار زعفران، به عنوان دومین کشور صادرکننده زعفران پس از ایران شناخته شد. چیزی در حدود 40 درصد فروش زعفران در دنیا!
استراتژی خوب فروش و وجود مشتریان اروپایی نزدیک و همچنین بسته بندی شیک و زیبا برای محصول، دلایلی هستند که اسپانیا را به معروف‌ترین صادرکننده زعفران تبدیل کرده‌اند.
بسته بندی زعفران
اولین فاکتوری که می‌تواند مشتری را به سمت کالا جذب کند بسته بندی و ظاهر آن است. اگر بسته بندی جذابیت نداشته باشد نمی‌تواند نظر مشتری را در ابتدا به خود جلب کند.
برای بسته بندی زعفران معمولا از رنگ قرمز استفاده می‌شود. این رنگ به خوبی می‌تواند نظرها را به خود جلب کند. رنگ و عکس به کار رفته در بسته بندی و ابعاد آن می‌توانند به خوبی مشتری را جذب کنند. بسیاری از برندهای زعفران در اسپانیا از رنگ بنفش در بسته بندی استفاده کرده اند که در واقع رنگ گل زعفران است.
زعفران اسپانیا که یک کالای گران قیمت است اگر بسته بندی آن هم به اندازه خود محصول پر هزینه باشد، به احتمال زیاد نتیجه خوبی در فروش نخواهد داشت. زعفران اسپانیا در عین حال که بسته بندی‌های شیک دارد، خیلی گران قیمت هم نیست.
بسته بندی زعفران صادراتی باید بر اساس سلیقه کشور هدف انتخاب شود. مثلا اروپایی‌ها زعفران بسته بندی شده در قوطی فلزی را ترجیح می‌دهند و معمولا بعد از خالی شدن آن را برای موارد دیگر استفاده می‌کنند.
اما صادرات زعفران به کشورهای عربی با ظروف کریستالی انجام می‌شود. البته در هر کشور و مردمی سلیقه‌های مختلفی وجود دارد.
در ایران بیشتر از ظروف گرد و پاکت‌های پلاستیکی استفاده می‌شود. خریدار داخلی ترجیح میدهد زعفران با کیفیت را در بسته بندی ارزان خریداری کند. در بسیاری موارد از ظروف خاتم کاری شده استفاده می‌شود چرا که نقش خاتم با فرهنگ و سلیقه ما متناسب است.
اطلاعات روی بسته بندی برای صادرات زعفران
موارد مختلفی باید روی بسته بندی زعفران نوشته شود از جمله:
* نام محصول
* نام و نشانی تولید کننده
* وزن خالص محصول
* تاریخ تولید
* تاریخ انقضا
* شماره پروانه ساخت
* شماره سری ساخت
* کشور صادرکننده
* راهنمای نگهداری
* ممنوعیت از محصول برای زنان باردار یا موارد خاص دیگر
در بسته بندی زعفران وزن هم اهمیت زیادی دارد. بارهای زعفران معمولا به صورت هوایی صادر می‌شوند. جعبه زعفران فلزی و شیشه‌ای سنگین است و هزینه حمل آن گران‌تر خواهد شد.
اما استفاده از ظروف پلی کریستال هم دارای زیبایی است و هم شباهت زیادی به کریستال دارد و البته از نظر سبک بودن گزینه مناسب‌تری است.
محافظت از محصول
یکی از مهمترین اهداف بسته بندی به منظور صادرات زعفران، محافظت از محصول است. بسته بندی زعفران باید طوری باشد که از کیفیت، کمیت و رنگ این محصول محافظت کند.
با توجه به اینکه بسیاری از آلودگی‌های باکتریایی، قارچی و میکروبی در زعفران بعد از مرحله‌ای که بسته بندی انجام شده است و تا زمان رسیدن زعفران به دست مصرف کننده به وجود می‌آید، چنانچه بسته بندی زعفران به صورت بهداشتی و استاندارد انجام نشده باشد کیفیت زعفران حفظ نخواهد شد. همچنین محافظت از محصول در برابر باران و گرد و غبار نیز باید در بسته بندی مورد توجه قرار گیرد.
بیمه در صادرات زعفران
صادرات زعفران معمولا با اینکوترمز CIF (سیف) صورت می‌پذیرد که شامل بیمه است. در این نوع اینکوترمز صادراتی با توجه به کلوز بیمه A-B-C زعفران بیمه می‌گردد. انجام بیمه از وظایف فروشنده است.
حمل و نقل هوایی بهترین راه صادرات زعفران
صادرات هوایی زعفران پر کاربردترین روش حمل این کالا است. به دلیل حجم پایین بار و نیز گران‌بها بودن زعفران از این روش استفاده می‌شود.
اما هر محموله باید در برابر تغییرات ناگهانی فشار هوا و ضربات مقاوم باشد؛ زیرا فشار هوای داخل کابین دچار تغییرات ویژه‌ای می‌شود و این امر ممکن است ضریب نفوذ هوا به داخل بسته بندی‌ها را تغییر دهد.
در صادرات زعفران به صورت حمل و نقل در کشتی باید به رطوبت بالای موجود در کشتی توجه داشته باشیم.
معمولا از حمل و نقل زمینی نیز برای صادرات زعفران استفاده نمی‌شود. طولانی بودن پروسه حمل و نقل ظرف زعفران و امکان وارد شدن ضربه به ظرف از دلایل این امر هستند.
ثبت زعفران در گمرک
پس از گرفتن مجوزهای لازم صادرات، باید محصول خود را در گمرک جمهوری اسلامی ایران ثبت کنید و اظهار نامه تنظیم کنید. کامل کردن اظهارنامه صادراتی شامل موارد زیر است:
1. مشخصات صادر کننده زعفران
2. مشخصات اظهارکننده زعفران
3. مشخصات مشتری، کشور مبدا و کشور مقصد
4. مشخصات وسیله حمل و نقل و مبدا بارگیری
5. شرایط معامله
6. تمامی مشخصات زعفران صادراتی (نوع، وزن کل، وزن خالص، تعرفه، مقدار، سبک و نوع بسته، علامت)
7. تمامی اقلام هزینه‌های گمرک
8. اسم گمرک محل تحویل اظهارنامه، مشخصات ثبت اظهارنامه در دفتر گمرک محل جهت امضا و مهر و تاییدیه گمرک و مقامات آن
پس از کامل شدن اظهارنامه، این اظهارنامه ضمیمه سایر اسناد می‌شود و به بخش احراز هویت گمرک تحویل داده می‌شود.
کنترل کیفیت و رعایت استانداردهای صادرات زعفران
صادر کننده زعفران باید مجوزهای لازم را از سازمان‌های مربوطه مانند وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی، وزارت صنعت معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد و… دریافت کند.
یکی از موارد مهم افزایش کیفیت زعفران، آنالیز کیفیت زعفران و رعایت مواردی هنگام جدا سازی کلاله‌ها از گل بنفش رنگ آن است.
برداشت سنتی زعفران باعث کاهش کیفیت آن می‌شود. کشاورزان باید روش‌های کاشت و برداشت مدرن را به جای روش‌های سنتی به کار گیرند. در برداشت زعفران طبق استانداردهای بین المللی، علاوه بر رعایت بهداشت، کیفیت زعفران هم حفظ می‌شود و در بازار جهانی فروش بهتری خواهد داشت.
برای صادرات زعفران به بسیاری از کشورها گزارش آنالیز کیفیت زعفران لازم است. صادر کننده باید آن را تهیه کرده و به همراه بقیه اسناد برای خریدار بفرستد.
در آزمایش‌های کنترل کیفیت زعفران موارد زیر بررسی می‌شود:
* بررسی رطوبت
* نبودن کپک و حشرات
* نبودن بقایای گل و گیاه
* نبود مواد خارجی
* طعم زعفران
* رنگ زعفران
* بوی زعفران
* بسته بندی استاندارد و غیر قابل نفوذ
* میزان ناخالصی
* میزان مایکوتوکسین‌ها
راه کارهای حفظ کیفیت زعفران
با توجه به نکات مهم در استانداردهای داخلی و بین المللی کیفیت زعفران در مراحل مختلف تهیه زعفران باید نکات مختلفی رعایت شود از جمله:
برداشت به موقع زعفران
زمان برداشت زعفران در استحصال زعفران با کیفیت بسیار حائز اهمیت است. در صورت زیاد ماندن گل زعفران، رنگ آن تغییر کرده و یا به ساقه آن کشیده می‌شود و کیفیت آن پایین خواهد آمد و بهتر است پیش از طلوع آفتاب برداشت شود.
خشک شدن به موقع زعفران
طولانی شدن زمان خشک کردن زعفران کیفیت آن را به شدت کاهش میدهد. بنابراین خشک کردن زعفران باید در کوتاه ترین زمان ممکن و به دور از رطوبت صورت گیرد. توجه به این نکات در صادرات زعفران درجه یک بسیار مهم است.
اگر زعفران به صورت کامل خشک نشده باشد وزن طبیعی ندارد و ممکن است به دلیل داشتن رطوبت باعث جمع شدن آلودگی شود. رعایت کردن نکات بهداشتی در زمان جدا سازی گل از خود پرچم بسیار با اهمیت است.
مواد خارجی مثل گرد و غبار ممکن است از خارج از کلاله گل و از محیط، وارد زعفران جمع آوری شده شود. این موارد باعث کاهش کیفیت زعفران می‌شود.
استاندارد زعفران در ایران
تعیین کیفیت زعفران به عهده موسسه استاندارد ایران است. در سال 1304 اقدامات نخست برای تشکیل موسسه استاندارد ایران انجام شد و در سال 1336 برای نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی در وزارت تجارت تاسیس گردید.
چند سال بعد این موسسه به عضویت سازمان بین المللی استاندارد ISO درآمد. این اداره وظیفه صدور گواهینامه برای کالاهای وارداتی و صادراتی را دارد و با آزمایشگاه‌های مجهز و پیشرفته به تاجران خدمات رسانی می‌کند.
در سال 1345 برای اولین بار استانداردهایی به منظور تعیین کیفیت زعفران به وجود آمد. پس از گذشت هرچند سال بررسی دوباره‌ای روی این معیارها صورت می‌گیرد و جدیدترین نسخه استانداردها تصویب می‌شود.
سازمان کیفیت زعفران ایران با نام استاندارد ملی زعفران فعالیت می‌کند. این سازمان به منظور جلوگیری از تقلب و صادرات زعفران با کیفیت به بازارهای جهانی است. در مرحله اول آنالیز زعفران برای بازار داخلی صورت می‌گیرد. در مرحله دوم کیفیت به منظور صادرات زعفران به بازارهای جهانی صورت می‌گیرد که بهتر است با استانداردهای اروپایی تطبیق داده شود.
لیست استانداردهای ملی زعفران
برای پیشرفت در بازارهای جهانی، داشتن آزمایشگاه‌های تخصصی و آنالیز کیفیت با استاندارد بالایی انجام می‌شود. اما برای داشتن بهترین زعفران لازم است که همه مراحل کاشت، داشت، برداشت و بسته بندی به صورت کامل و به طور تخصصی انجام شوند.
انواع استانداردهای ملی زعفران شامل:
استاندارد ملی 1-259 :
استانداردهای ملی 1-259 شامل موارد بسته بندی، نشانه گذاری و نمونه برداری است. یکی از موارد مهمی که در موفقیت در بازارهای جهانی تاثیر گذار است، امکان ردیابی و مراجعه به تولیدکننده است.
پس از صادرات زعفران، در صورتی که کالا امکان ردیابی داشته باشد، خریدار کالا می‌تواند درخواست مجدد برای خرید همان کالا را ثبت کند و اگر محصول صادراتی دارای عیب و نقصی بود با ردیابی مشخص شود که اشکال پیش آمده برای کدام واحد تولیدی و کدام شیفت کاری بوده است.
استاندارد ملی 2-259 :
استاندارد ملی ایران 2-259 میزان خامه همراه با کلاله، رطوبت زعفران، خاکستر، عصاره محلول در آب سرد، مواد خارجی مربوط به گیاه و محیط استخراج و عدم وجود رنگهای افزودنی را بررسی می‌کند. اندازه گیری میزان تلخی، عطر زعفران و میزان رنگ دهی زعفران نیز از مواردی است که در آن بررسی می‌شود.
استاندارد ملی 11497 : مربوط به اندازه گیری خاکستر زعفران
استاندارد ملی 3659 : روش نمونه برداری زعفران
استاندارد ملی 2198 : سفارش انتروکوک‌ها
استاندارد ملی 5689 : کیفیت میکروبیولوژی سطوح
استاندارد ملی 4557 : روش استفاده از سیستم تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی
استاندارد ملی 2946 : آزمون میکروبی شمارش بیشترین تعداد احتمالی اشرشیا کلی
استاندارد ملی 2-10899 : اندازه گیری میزان کپک و مخمر در زعفران (درگرم) استاندارد 9432 : روش جامع شمارش باکتری‌های احیا کننده سولفیت در شرایط بی هوازی
نویسنده: عظیمه کریمی
صادرات زعفران برای مصارف خوراکی و دارویی از زمان‌های گذشته رواج داشته است. ایران بیش از 95 درصد زعفران دنیا را تامین می‌کند و در جایگاه اول صادرات زعفران در دنیا قرار دارد. در واقع ایران بزرگترین تولید کننده زعفران در جهان است. همچنین زعفران ایرانی به عنوان مرغوب‌ترین نوع این گیاه در سطح جهان شناخته می‌شود. در این مقاله به بررسی بازارهای زعفران، قوانین گمرکی و استانداردهای لازم برای صادرات زعفران می‌پردازیم. اگر تولید کننده زعفران هستید و یا می‌خواهید به یکی از تاجران موفق این صنعت تبدیل شوید این مقاله را تا انتها بخوانید.
زعفران (saffron) گران‌بهاترین محصول کشاورزی ایران است که در آب و هوای گرمسیری رشد می‌کند. مهمترین مناطق تولید زعفران در ایران استان‌های خراسان رضوی و جنوبی هستند. کاشت این محصول در سایر استان‌های کشور مانند خراسان شمالی، کرمان و چهار محال و بختیاری به شکل پراکنده انجام می‌گیرد.
در طی سال‌های اخیر تولید این گیاه در کشورهای اسپانیا و افغانستان در سطح محدودی صورت گرفته است.
بازرگانان به دو روش فروش عمده و خرده فروشی می‌توانند نسبت به صادرات زعفران اقدام کنند. مانند هر محصول دیگری قیمت فروش عمده زعفران به صرفه نیست و سود زیادی برای تجار ندارد. اما خرده فروشی مسیری پیچیده‌تر و پرسودتر است چرا که نیازمند بازاریابی صادراتی بهتر، گرفتن مجوزهای لازم و ثبت شرکت است. به همین دلیل تمایل بازرگانان بیشتر به سمت فروش عمده است.
میزان واردات و صادرات زعفران
صادر کنندگان برتر زعفران در دنیا در سال 2017 کشورهای ایران (114 میلیون دلار)، اسپانیا (63.2 میلیون دلار)، افغانستان (18.4 میلیون دلار)، یونان (6.97 میلیون دلار) و فرانسه (6.42 میلیون دلار) هستند.
از وارد کنندگان برتر زعفران می‌توان کشورهای اسپانیا (54.7 میلیون دلار)، هنگ کنگ (20.8 میلیون دلار)، ایالات متحده (18 میلیون دلار)، ایتالیا (16.7 میلیون دلار) و هند (16.6 میلیون دلار) را نام برد.
تعرفه‌های گمرکی صادرات زعفران
تعرفه گمرکی صادرات زعفران (HS CODE) باتوجه به گرم آن متفاوت است. موارد زیر نشان دهنده تعرفه‌های گمرکی زعفران هستند:
* تعرفه گمرکی زعفران در بسته بندی کمتر از 10 گرم 09102010 است.
* برای انواع پودر زعفران، تعرفه گمرکی در بسته بندی کمتر از 10 گرم 09102020 است.
* تعرفه گمرکی زعفران در بسته بندی کمتر از 30 گرم 09102030 است.
* تعرفه گمرکی انواع پودر زعفران در بسته بندی کمتر از 30 گرم 09102040 است.
* زعفران در بسته بندی بیش از 30 گرم شامل تعرفه گمرکی به میزان 09102090 است.
آمار تجارت زعفران
طبق گزارشات سازمان توسعه تجارت ایران، در سال 97 میزان صادرات زعفران نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش داشته است. نمودار زیر میزان صادرات زعفران از کشورهای مختلف را نشان میدهد:
نمودار زیر میزان واردات زعفران توسط کشورهای مختلف را نشان میدهد. همانطور که مشاهده میکنید اسپانیا بزرگترین وارد کننده زعفران و همچنین بزرگترین صادر کننده آن بعد از ایران است.
همچنین کشورهای مختلفی در منطقه نیز هستند که می‌توانند بازارهای بالقوه‌ای برای صادرات زعفران باشند. مانند: ویتنام، ایتالیا، تایلند، چین، تایوان، ژاپن، فیلیپین، پاکستان، مالزی و بنگلادش.
مراحل صادرات زعفران در ایران چگونه است؟
صادرات زعفران مانند دیگر کالاها، مراحل خاص خودش را دارد. مراحل صادرات زعفران در ایران به صورت زیر است:
* بازاریابی صادراتی
* خرید یا تولید زعفران مرغوب
* بسته بندی حرفه‌ای زعفران برای صادرات
* داشتن گواهی استاندارد و بهداشت نباتی
* و درآخر انجام تشریفات گمرکی و ارسال زعفران به کشور مقصد
در ادامه هر یک از مراحل صادرات زعفران را توضیح خواهیم داد:
1. بازاریابی صادراتی
اولین گام برای صادرات زعفران بازاریابی است. شناخت بازار هدف و راه‌های نفوذ به آن می‌تواند شما را در چگونگی آماده سازی محصول و پیدا کردن مشتری یاری کند.
دستیابی به شناخت بازار هدف می‌تواند از طریق استفاده از اطلاعات و آمارهای رسمی، مذاکره با خریداران، شرکت کردن در نمایشگاه‌های بین‌المللی و ارتباط گرفتن با رایزنان بازرگانی و اتاق‌های بازرگانی به دست آید.
2. خرید یا تولید زعفران مرغوب
اگر خودتان تولید کننده زعفران هستید باید بدانید که چگونه آن را کشت کنید تا یک زعفران مرغوب برداشت کنید و اگر می‌خواهید آن را از تولید کننده خریداری کنید باید بدانید که فاکتورهای یک زعفران درجه یک صادراتی چیست.
پس از آن باید قیمتی مناسب برای زعفران انتخاب کنید و برای انجام این کار باید به سراغ کمیسیون نرخ گذاری بروید.
3. بسته بندی حرفه‌ای زعفران در سطح جهانی برای صادرات
صادرات زعفران در بسته‌های حداکثر 30 گرمی صورت می‌گیرد و بیشتر از آن، صادرات فله‌ای قلمداد می‌شود. بسته بندی جذاب و مناسب از مهمترین عوامل تاثیر گذار در یک تجارت موفق است.
4. داشتن گواهی استاندارد و بهداشت نباتی
در مرحله بعد باید مجوزهای صادرات زعفران را تهیه کنید مانند گواهی استاندارد و گواهی بهداشت نباتی
5. انجام تشریفات گمرکی و ارسال زعفران به کشور مقصد
در این مرحله فرآیند ترخیص زعفران انجام شده سپس بارنامه ارسال کالا به کشور مقصد صادر شده (عموما با توجه به وزن و حجم بسته بندی روش حمل به صورت هوایی است) و پس از تهیه اسناد مربوطه از قبل اینویس، پکینگ لیست، گواهی مبدا و گواهی بهداشت نباتی به بارنامه هوایی ضمیمه شده و به کشور مقصد ارسال می‌گردد.
قیمت گذاری زعفران‌های صادراتی
استراتژی قیمت گذاری، انتخاب روش پرداخت و شرایط فروش مناسب و ارائه قیمت کامل و دقیق که همه هزینه‌ها را در بر بگیرد، نکات اساسی برای سود آوری در صادرات زعفران هستند. می‌توان گفت از میان موارد بالا استراتژی قیمت گذاری یکی از دشوارترین اقدامات است. قیمت گذاری شما باید با در نظر گرفتن هزینه‌های زیر صورت گیرد.
* بها و ارزش زعفران صادراتی
* هزینه بیمه محموله زعفران صادراتی
* هزینه بسته بندی محموله زعفران
* هزینه حمل و نقل زعفران صادراتی به کشور مقصد
* هزینه‌های افتتاح حساب
* حق استفاده از امتیاز نقشه
* علامت بازرگانی
* سایر هزینه‌ها
مهمترین فرصت‌های سرمایه گذاری
در سال‌های اخیر فروش زعفران در بازار داخلی کاهش یافته است و بخشی از سود تولید کنندگان که حاصل از فروش در بازار داخلی بود کاهش یافته است. بنابراین راهکار این موضوع می‌تواند سرمایه گذاری در تولید محصولات دیگر بر پایه زعفران باشد.
البته بحث برندینگ و بسته بندی مناسب نیز می‌تواند ارزش افزوده و در نتیجه سود مناسبی را ایجاد کند.
در ادامه مقاله، صادرات زعفران به برخی کشورها را توضیح خواهیم داد.
صادرات زعفران به اسپانیا
یکی از کشورهای وارد کننده عمده زعفران ایران، کشور اسپانیا است. اسپانیا زعفران را با قیمتی پایین خریداری کرده و پس از فرآوری محصول و بسته بندی آن با برند اسپانیا، آن را به سراسر دنیا صادر می‌کند.
اگر به میزان واردات و صادرات زعفران در اسپانیا نگاهی بیندازیم خواهیم دید که تولید زعفران در اسپانیا بسیار محدود انجام می‌شود. و از این راه سالانه میلیاردها دلار ذخیره ارزی به دست می‌‌آورد.
صادرات زعفران به ترکیه
بخشی از زعفران ایرانی به ترکیه صادر می‌شود. مردم ترکیه با زعفران آشنایی زیادی ندارند اما اگر به رستوران‌های ترکی، عربی، هندی و ایرانی ترکیه سر زده باشید و یک وعده غذایی را مهمان آن‌ها باشید، خواهید دید که در بسیاری از غذاهایشان از زعفران ایرانی استفاده می‌کنند.
به علاوه به گفته کسبه بازار ادویه ترکیه، توریست‌های حاشیه خلیج فارس به زعفران بسیار علاقه مندند و زعفران ایرانی را خریداری می‌کنند.
صادرات زعفران به عمان
صادرات زعفران به عمان توجه بسیاری از بازرگانان را به خود جلب کرده است. زعفران در این کشور در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود.
زعفران ترکیباتی مانند کروسین و پیکروکروسین و سافرانال دارد که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و در تولید دارو از زعفران استفاده می‌شود.
صادرات زعفران به چین
با توجه به مرغوبیت زعفران ایرانی، طلای قرمز ایران هر ساله به بسیاری از کشورهای دنیا صادر می‌شود. چین یکی از بزرگترین و مهمترین شرکای تجاری ایران است. به همین دلیل و با توجه به پتانسیل جمعیتی چین، صادرات زعفران به چین جزو پرسودترین حوزه‌های صادرات ایران به شمار می‌رود. علاوه بر چین کشورهای زیر مهمترین مقاصد صادراتی زعفران ایرانی هستند:
* عراق
* امارات
* افغانستان
* هند
* کویت
* قطر
* سوئیس
* نروژ
* ایتالیا
* آلمان
در حال حاضر بازرگانان و تجار ایرانی به صورت عمده و خرده فروشی، این محصول پر طرفدار را به نقاط مختلف جهان صادر می‌کنند. اما برای صادرات زعفران به چین باید چه مدارکی ارائه نماییم؟ در ادامه با بررسی مهمترین اسناد و مدارک صادرات زعفران به چین همراه ما باشید.
10 مدرک مورد نیاز برای صادرات زعفران به چین
پس از تعیین استراتژی صادراتی، آگاهی از نیاز بازار چین، انتخاب بهترین زعفران و تعیین فرآیند صادرات، جهت انجام تشریفات گمرکی صادرات زعفران به چین باید مدارک مورد نیاز را به مراجع قانونی ارائه دهید. مدارک مورد نیاز دقیقا مطابق مدارک عمومی صادرات کالا و به شرح زیر است:
1 . کارت بازرگانی صادرکننده
2 . معرفی نامه اظهارکننده زعفران به گمرک
3 . مدارک مرتبط با استاندارد محصول
4 . گواهی بهداشت
5 . فرم صورت عدل بندی
6 . مجوز قانونی صادرات
7 . اظهارنامه کالا
8 . مدارک احراز هویت
9 . مجوز سیب سلامت از سازمان غذا و دارو
10 . گواهی قرنطینه نباتی
تعرفه گمرک برای صادرات زعفران به چین
در قوانین گمرک برای هر کالا با توجه به ویژگی‌های آن تعرفه گمرکی خاصی در نظر گرفته می‌شود. طبق قانون تعرفه گمرکی برای بسته‌بندی‌های کمتر از 10 گرم، کمتر از 30 گرم و بیشتر از 30 گرم، به ترتیب با کد تعرفه‌ی 09102010، 09102030 و 09102090 تعیین شده است. این مقدار برای پودر زعفران در بسته‌بندی‌های کمتر از 10 گرم، کمتر از 30 گرم، به ترتیب تحت کد تعرفه‌ی 09102020 و 091002040 تعریف شده است.
صادرات زعفران به سایر کشورها
کشور ایران روابط تجاری نزدیکی با کشور افغانستان دارد و این کشور می‌تواند بازار خوبی برای زعفران ایرانی باشد به علاوه کشور هند علی رقم واردات زعفران همچنان پتانسیل خوبی برای صادرات دارد.
میزان صادرات زعفران به این کشور با میزان نیاز آن تفاوت زیادی دارد، در واقع ظرفیت باقیمانده صادرات به هند به ارزش 15.1 میلیون دلار است
مقررات واردات و صادرات زعفران
خارج کردن زعفران از کشور برای مسافران مانعی ندارد. مسافران می‌توانند زعفران بسته بندی شده را به اندازه‌ای که جنبه تجاری نداشته باشد با خود حمل کنند.
مقدار مجاز خروج زعفران به ازای هر مسافر 100 گرم است. خارج کردن بیش از این مقدار، جنبه تجاری دارد و باید کارت بازرگانی تهیه کنید. با داشتن کارت بازرگانی می‌توانید محموله زعفران را به گمرک برده، اظهار نموده و پروانه صادراتی اخذ نمائید.
هنگام اظهار کالا به گمرک، تعهدی از صادرکننده اخذ می‌شود. بنابراین تعهدنامه صادرکننده متعهد می‌شود که در مدت 4 ماه، 90 درصد از ارز وارد شده را برگردانده و به سامانه بانکی نیما تحویل دهد. برای صادرات زعفران نیازی به پرداخت مالیات، حقوق گمرکی و عوارض نیست.
موانع صادرات زعفران چه هستند؟
همواره صادرات با چالش‌هایی روبرو است و صادرات زعفران هم از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه مقاله به برخی از موانع صادرات زعفران اشاره می‌کنیم:
ضعف بسته بندی زعفران
ایران در بسته بندی زعفران ضعیف عمل کرده است. در ایران توجهی به سلیقه مصرف کننده در بسته بندی زعفران نشده است. صادرات زعفران ایران در ظروف فلزی با نقش خاتم انجام می‌شود. اما زعفران خارجی در بسته بندی‌های شیک و شیشه‌ای متناسب با کشور هدف عرضه می‌شوند.
نبود بازارسازی مناسب در بازار های هدف
ایران باید برای شناساندن زعفران ایرانی به جهان اقدامات گسترده‌ای انجام دهد. نبود بازار سازی مناسب برای زعفران ایران باعث شده که مصرف کنندگان از خاستگاه اصلی آن اطلاعی نداشته باشند.
برای مثال می‌توان برند سازی ایالت کشمیر هندوستان را نام برد. زعفران در کشمیر هندوستان نیز کشت می‌شود؛ که از با کیفیت‌ترین زعفران‌های جهان است. دولت هندوستان جشنواره‌های مختلفی را برای حمایت از این محصول برگزار می‌کند. هندی‌ها با برگزاری این جشنواره‌های بزرگ، گردشگران زیادی را به ایالت کشمیر می‌کشانند و زعفران و ادویه‌های دیگر را به آن‌ها می‌فروشند.
ضعف سیستم بانکی به دليل تحريم
از دیگر مشکلات صادرات زعفران در ایران تحریم‌ها هستند. به دلیل اینکه تاجران کشورهای دیگر به صادرکنندگان ما اعتماد ندارند نمی‌توانند هزینه را قبل از ارسال کالا پرداخت کنند. از طرفی صادر کننده نیز نمی‌تواند اعتماد کند و بدون گرفتن وجه، کالا را صادر کند؛ پس طرفین ناچار به افتتاح اعتبارات اسنادی (LC) هستند.
اما بازرگانان ایرانی به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانند اقدام به باز کردن ال سی نمایند. پس مشتری برای خرید زعفران به سراغ تاجران اسپانیایی می‌رود.
صادرات زعفران اسپانیا در بازارهای جهانی
ایران بالاترین میزان تولید زعفران جهان را دارد و از طرفی زعفران کشمیر هند گران قیمت‌ترین زعفران جهان است، اما با این وجود اسپانیا در لیست کشورهایی است که بیشترین صادرات زعفران را انجام میدهد.
اسپانیا در سال 2018 با فروش 55.7 میلیون دلار زعفران، به عنوان دومین کشور صادرکننده زعفران پس از ایران شناخته شد. چیزی در حدود 40 درصد فروش زعفران در دنیا!
استراتژی خوب فروش و وجود مشتریان اروپایی نزدیک و همچنین بسته بندی شیک و زیبا برای محصول، دلایلی هستند که اسپانیا را به معروف‌ترین صادرکننده زعفران تبدیل کرده‌اند.
بسته بندی زعفران
اولین فاکتوری که می‌تواند مشتری را به سمت کالا جذب کند بسته بندی و ظاهر آن است. اگر بسته بندی جذابیت نداشته باشد نمی‌تواند نظر مشتری را در ابتدا به خود جلب کند.
برای بسته بندی زعفران معمولا از رنگ قرمز استفاده می‌شود. این رنگ به خوبی می‌تواند نظرها را به خود جلب کند. رنگ و عکس به کار رفته در بسته بندی و ابعاد آن می‌توانند به خوبی مشتری را جذب کنند. بسیاری از برندهای زعفران در اسپانیا از رنگ بنفش در بسته بندی استفاده کرده اند که در واقع رنگ گل زعفران است.
زعفران اسپانیا که یک کالای گران قیمت است اگر بسته بندی آن هم به اندازه خود محصول پر هزینه باشد، به احتمال زیاد نتیجه خوبی در فروش نخواهد داشت. زعفران اسپانیا در عین حال که بسته بندی‌های شیک دارد، خیلی گران قیمت هم نیست.
بسته بندی زعفران صادراتی باید بر اساس سلیقه کشور هدف انتخاب شود. مثلا اروپایی‌ها زعفران بسته بندی شده در قوطی فلزی را ترجیح می‌دهند و معمولا بعد از خالی شدن آن را برای موارد دیگر استفاده می‌کنند.
اما صادرات زعفران به کشورهای عربی با ظروف کریستالی انجام می‌شود. البته در هر کشور و مردمی سلیقه‌های مختلفی وجود دارد.
در ایران بیشتر از ظروف گرد و پاکت‌های پلاستیکی استفاده می‌شود. خریدار داخلی ترجیح میدهد زعفران با کیفیت را در بسته بندی ارزان خریداری کند. در بسیاری موارد از ظروف خاتم کاری شده استفاده می‌شود چرا که نقش خاتم با فرهنگ و سلیقه ما متناسب است.
اطلاعات روی بسته بندی برای صادرات زعفران
موارد مختلفی باید روی بسته بندی زعفران نوشته شود از جمله:
* نام محصول
* نام و نشانی تولید کننده
* وزن خالص محصول
* تاریخ تولید
* تاریخ انقضا
* شماره پروانه ساخت
* شماره سری ساخت
* کشور صادرکننده
* راهنمای نگهداری
* ممنوعیت از محصول برای زنان باردار یا موارد خاص دیگر
در بسته بندی زعفران وزن هم اهمیت زیادی دارد. بارهای زعفران معمولا به صورت هوایی صادر می‌شوند. جعبه زعفران فلزی و شیشه‌ای سنگین است و هزینه حمل آن گران‌تر خواهد شد.
اما استفاده از ظروف پلی کریستال هم دارای زیبایی است و هم شباهت زیادی به کریستال دارد و البته از نظر سبک بودن گزینه مناسب‌تری است.
محافظت از محصول
یکی از مهمترین اهداف بسته بندی به منظور صادرات زعفران، محافظت از محصول است. بسته بندی زعفران باید طوری باشد که از کیفیت، کمیت و رنگ این محصول محافظت کند.
با توجه به اینکه بسیاری از آلودگی‌های باکتریایی، قارچی و میکروبی در زعفران بعد از مرحله‌ای که بسته بندی انجام شده است و تا زمان رسیدن زعفران به دست مصرف کننده به وجود می‌آید، چنانچه بسته بندی زعفران به صورت بهداشتی و استاندارد انجام نشده باشد کیفیت زعفران حفظ نخواهد شد. همچنین محافظت از محصول در برابر باران و گرد و غبار نیز باید در بسته بندی مورد توجه قرار گیرد.
بیمه در صادرات زعفران
صادرات زعفران معمولا با اینکوترمز CIF (سیف) صورت می‌پذیرد که شامل بیمه است. در این نوع اینکوترمز صادراتی با توجه به کلوز بیمه A-B-C زعفران بیمه می‌گردد. انجام بیمه از وظایف فروشنده است.
حمل و نقل هوایی بهترین راه صادرات زعفران
صادرات هوایی زعفران پر کاربردترین روش حمل این کالا است. به دلیل حجم پایین بار و نیز گران‌بها بودن زعفران از این روش استفاده می‌شود.
اما هر محموله باید در برابر تغییرات ناگهانی فشار هوا و ضربات مقاوم باشد؛ زیرا فشار هوای داخل کابین دچار تغییرات ویژه‌ای می‌شود و این امر ممکن است ضریب نفوذ هوا به داخل بسته بندی‌ها را تغییر دهد.
در صادرات زعفران به صورت حمل و نقل در کشتی باید به رطوبت بالای موجود در کشتی توجه داشته باشیم.
معمولا از حمل و نقل زمینی نیز برای صادرات زعفران استفاده نمی‌شود. طولانی بودن پروسه حمل و نقل ظرف زعفران و امکان وارد شدن ضربه به ظرف از دلایل این امر هستند.
ثبت زعفران در گمرک
پس از گرفتن مجوزهای لازم صادرات، باید محصول خود را در گمرک جمهوری اسلامی ایران ثبت کنید و اظهار نامه تنظیم کنید. کامل کردن اظهارنامه صادراتی شامل موارد زیر است:
1. مشخصات صادر کننده زعفران
2. مشخصات اظهارکننده زعفران
3. مشخصات مشتری، کشور مبدا و کشور مقصد
4. مشخصات وسیله حمل و نقل و مبدا بارگیری
5. شرایط معامله
6. تمامی مشخصات زعفران صادراتی (نوع، وزن کل، وزن خالص، تعرفه، مقدار، سبک و نوع بسته، علامت)
7. تمامی اقلام هزینه‌های گمرک
8. اسم گمرک محل تحویل اظهارنامه، مشخصات ثبت اظهارنامه در دفتر گمرک محل جهت امضا و مهر و تاییدیه گمرک و مقامات آن
پس از کامل شدن اظهارنامه، این اظهارنامه ضمیمه سایر اسناد می‌شود و به بخش احراز هویت گمرک تحویل داده می‌شود.
کنترل کیفیت و رعایت استانداردهای صادرات زعفران
صادر کننده زعفران باید مجوزهای لازم را از سازمان‌های مربوطه مانند وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی، وزارت صنعت معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد و… دریافت کند.
یکی از موارد مهم افزایش کیفیت زعفران، آنالیز کیفیت زعفران و رعایت مواردی هنگام جدا سازی کلاله‌ها از گل بنفش رنگ آن است.
برداشت سنتی زعفران باعث کاهش کیفیت آن می‌شود. کشاورزان باید روش‌های کاشت و برداشت مدرن را به جای روش‌های سنتی به کار گیرند. در برداشت زعفران طبق استانداردهای بین المللی، علاوه بر رعایت بهداشت، کیفیت زعفران هم حفظ می‌شود و در بازار جهانی فروش بهتری خواهد داشت.
برای صادرات زعفران به بسیاری از کشورها گزارش آنالیز کیفیت زعفران لازم است. صادر کننده باید آن را تهیه کرده و به همراه بقیه اسناد برای خریدار بفرستد.
در آزمایش‌های کنترل کیفیت زعفران موارد زیر بررسی می‌شود:
* بررسی رطوبت
* نبودن کپک و حشرات
* نبودن بقایای گل و گیاه
* نبود مواد خارجی
* طعم زعفران
* رنگ زعفران
* بوی زعفران
* بسته بندی استاندارد و غیر قابل نفوذ
* میزان ناخالصی
* میزان مایکوتوکسین‌ها
راه کارهای حفظ کیفیت زعفران
با توجه به نکات مهم در استانداردهای داخلی و بین المللی کیفیت زعفران در مراحل مختلف تهیه زعفران باید نکات مختلفی رعایت شود از جمله:
برداشت به موقع زعفران
زمان برداشت زعفران در استحصال زعفران با کیفیت بسیار حائز اهمیت است. در صورت زیاد ماندن گل زعفران، رنگ آن تغییر کرده و یا به ساقه آن کشیده می‌شود و کیفیت آن پایین خواهد آمد و بهتر است پیش از طلوع آفتاب برداشت شود.
خشک شدن به موقع زعفران
طولانی شدن زمان خشک کردن زعفران کیفیت آن را به شدت کاهش میدهد. بنابراین خشک کردن زعفران باید در کوتاه ترین زمان ممکن و به دور از رطوبت صورت گیرد. توجه به این نکات در صادرات زعفران درجه یک بسیار مهم است.
اگر زعفران به صورت کامل خشک نشده باشد وزن طبیعی ندارد و ممکن است به دلیل داشتن رطوبت باعث جمع شدن آلودگی شود. رعایت کردن نکات بهداشتی در زمان جدا سازی گل از خود پرچم بسیار با اهمیت است.
مواد خارجی مثل گرد و غبار ممکن است از خارج از کلاله گل و از محیط، وارد زعفران جمع آوری شده شود. این موارد باعث کاهش کیفیت زعفران می‌شود.
استاندارد زعفران در ایران
تعیین کیفیت زعفران به عهده موسسه استاندارد ایران است. در سال 1304 اقدامات نخست برای تشکیل موسسه استاندارد ایران انجام شد و در سال 1336 برای نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی در وزارت تجارت تاسیس گردید.
چند سال بعد این موسسه به عضویت سازمان بین المللی استاندارد ISO درآمد. این اداره وظیفه صدور گواهینامه برای کالاهای وارداتی و صادراتی را دارد و با آزمایشگاه‌های مجهز و پیشرفته به تاجران خدمات رسانی می‌کند.
در سال 1345 برای اولین بار استانداردهایی به منظور تعیین کیفیت زعفران به وجود آمد. پس از گذشت هرچند سال بررسی دوباره‌ای روی این معیارها صورت می‌گیرد و جدیدترین نسخه استانداردها تصویب می‌شود.
سازمان کیفیت زعفران ایران با نام استاندارد ملی زعفران فعالیت می‌کند. این سازمان به منظور جلوگیری از تقلب و صادرات زعفران با کیفیت به بازارهای جهانی است. در مرحله اول آنالیز زعفران برای بازار داخلی صورت می‌گیرد. در مرحله دوم کیفیت به منظور صادرات زعفران به بازارهای جهانی صورت می‌گیرد که بهتر است با استانداردهای اروپایی تطبیق داده شود.
لیست استانداردهای ملی زعفران
برای پیشرفت در بازارهای جهانی، داشتن آزمایشگاه‌های تخصصی و آنالیز کیفیت با استاندارد بالایی انجام می‌شود. اما برای داشتن بهترین زعفران لازم است که همه مراحل کاشت، داشت، برداشت و بسته بندی به صورت کامل و به طور تخصصی انجام شوند.
انواع استانداردهای ملی زعفران شامل:
استاندارد ملی 1-259 :
استانداردهای ملی 1-259 شامل موارد بسته بندی، نشانه گذاری و نمونه برداری است. یکی از موارد مهمی که در موفقیت در بازارهای جهانی تاثیر گذار است، امکان ردیابی و مراجعه به تولیدکننده است.
پس از صادرات زعفران، در صورتی که کالا امکان ردیابی داشته باشد، خریدار کالا می‌تواند درخواست مجدد برای خرید همان کالا را ثبت کند و اگر محصول صادراتی دارای عیب و نقصی بود با ردیابی مشخص شود که اشکال پیش آمده برای کدام واحد تولیدی و کدام شیفت کاری بوده است.
استاندارد ملی 2-259 :
استاندارد ملی ایران 2-259 میزان خامه همراه با کلاله، رطوبت زعفران، خاکستر، عصاره محلول در آب سرد، مواد خارجی مربوط به گیاه و محیط استخراج و عدم وجود رنگهای افزودنی را بررسی می‌کند. اندازه گیری میزان تلخی، عطر زعفران و میزان رنگ دهی زعفران نیز از مواردی است که در آن بررسی می‌شود.
استاندارد ملی 11497 : مربوط به اندازه گیری خاکستر زعفران
استاندارد ملی 3659 : روش نمونه برداری زعفران
استاندارد ملی 2198 : سفارش انتروکوک‌ها
استاندارد ملی 5689 : کیفیت میکروبیولوژی سطوح
استاندارد ملی 4557 : روش استفاده از سیستم تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی
استاندارد ملی 2946 : آزمون میکروبی شمارش بیشترین تعداد احتمالی اشرشیا کلی
استاندارد ملی 2-10899 : اندازه گیری میزان کپک و مخمر در زعفران (درگرم) استاندارد 9432 : روش جامع شمارش باکتری‌های احیا کننده سولفیت در شرایط بی هوازی
نویسنده: عظیمه کریمی
سلام و وقت بخیر…صادرات چمدانی زعفران به ایتالیا شده ۲۰۰گرم درسته؟؟؟
برای صادرات چمدانی زعفران بدون کارت بازرگانی تا 200 گرم طبق ماده 32 آزاد شده
سلام برای شروع کار از چه کسی میتوانیم سوال کنیم و از کجا باید شروع کنیم ؟
با مشاوران ما تماس بگیرید : 09129510105
در ارتباط با بسته بندی ما می توانیم پیشنهادات قابلتوجهی را ارائه دهیم
سلام . ممنون از سایت شما .. اطلاعات شما کاملا مفیده .. ممنونم
نظر لطف شماست… ممنون که دنبالمون میکنید
سلام خسته نباشید برای صادرات زعفران چه مقدار سرمایه اولیه لارم است
سلام مطالب بسیار جالب بود سپاسگزارم
ممنون از توجه شما
صادرات چمدانی زعفران تا چه سقفی مجازه؟
تا 100 گرم مجاز هست