گستردگی مطالب در حوزه تجارت بین‌الملل ممکن است شما را با مطالب زیادی در مورد قرارداد بین المللی رو به رو کند. این مقاله قصد دارد به صورت کاملا طبقه بندی شده همه آنچه باید درباره یک قرارداد بین المللی بدانید را به شما آموزش دهد. تجارت بین‌الملل و به طور خاص صادرات و واردات کالا امکان گسترش کسب و کار و دسترسی به دانش جهانی را فراهم می‌کند. اما مهم‌ترین نتیجه تجارت بین‌المللی برای عموم مردم، ایجاد بازار رقابتی است که این امر در نهایت منجر به قیمت رقابتی‌تر می شود و محصولی مقرون به صرفه برای مصرف کننده به ارمغان می‌آورد. سوالاتی مانند«قرارداد بین المللی چیست؟»، «انواع قرارداد بین المللی کدام است؟» و «نحوه انعقاد قرارداد بین‌المللی چیست؟» را در این مقاله پاسخ می‌دهیم. در این مقاله سعی شده اطلاعات کاملی در خصوص همه آنچه که باید درباره قراردادهای بین المللی بدانید، برای شما شرح داده شود. با ما همراه باشید.
قرارداد بین المللی چیست؟
قراردادهای بین المللی آغاز ارتباط، همکاری و تعهدات رسمی بین دو یا چند شرکت از کشورهای مختلف است.
در واقع منظور از قرارداد بین‌المللی قراردادی است که حداقل یک بخش آن خارجی باشد. به عنوان مثال یک یا تعدادی از طرفین خارجی باشند، تابعیت طرفین متفاوت باشد و محل انعقاد یا اجرای آن، خارج از کشور حداقل یکی از طرفین باشد.
به طور کلی هر قرارداد بین‌المللی شامل دو یا چند طرف است و تعیین و مشخص کردن دقیق طرفین در عقد قرارداد بین المللی بسیار حائز اهمیت است.
اهمیت عقد قراردادهای بین المللی و ارتباط آن با رشد اقتصادی، یکی از موضوعات مهم به ویژه در انتخاب استراتژی‌های رشد و توسعه در کشورهای درحال توسعه جهان است.
امروزه در نظریه‌های جدید و الگوهای رشد شرکت‌های جهان، نشان داده شده که تجارت بین‌الملل، نرخ رشد اقتصاد را از طریق دسترسی به بازارهای خارجی، تکنولوژی به روز و منابع تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید تا به حال این سوال برایتان پیش آمده باشد که قباله به چه معناست و چه تفاوتی با قرارداد دارد؟ پاسخ این است که قباله به هر نوع نوشته که در آن قراردادی دو یا چند جانبه امضا شده باشد، گفته می‌شود. شاید بخواهید تفاوت بین قراردادهای داخلی و بین المللی را در بازرگانی بدانید.
ارکان قرارداد بین المللی
آشنایی به قوانین در تنظیم متن قرارداد به ویژه قرارداد تجاری بین المللی یکی از مهم‌ترین مراحل در تنظیم قراردادها است. عدم بروز اختلاف، ضرر و زیان را برای طرفین قرارداد کاهش می‌دهد.
قراردادهای بین‌المللی تجاری ممکن است در رابطه با خرید و فروش، جابجایی کالا و ضمانت نامه‌های مربوط به آن تنظیم گردد. به دلیل اهمیت شناخت ارکان قرارداد بین المللی در انتخاب نحوه عقد قرارداد، در ادامه مقاله به بررسی مهم‌ترین ارکان انواع قرارداد تجاری بین‌المللی می‌پردازیم.
-
طرفین قرارداد بین المللی
قرارداد بین المللی مانند سایر قراردادها از دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی تشکیل می‌شود که بسته به تعداد طرفین، آن قرارداد را دو یا چند جانبه می‌نامند.
طبق قانون مدنی کشور، اهلیت حقوقی طرفین قرارداد به معنای این‌که هر دو طرف در قرارداد باید دارای ویژگی‌ها و شرایطی باشند که قادر به معامله و انعقاد قرارداد باشند، در عقد قرارداد بسیار حائز اهمیت است و طرفین قرارداد باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.
به همین خاطر هنگام ثبت قرارداد، ارائه مشخصات کامل و مستندات اثبات اهلیت طرفین بسیار مهم است. اطلاعاتی مانند نام، مشخصات، نشانی طرف‌های قرارداد و نماینده قانونی طرفین در زمان ثبت قرارداد بررسی و ثبت خواهند شد.
- موضوع قراردادهای بین المللی
مهم‌ترین بخش قراردادها که لازم است به صورت دقیق تعیین شود، تبیین موضوع قرارداد است. این مورد مشخصات کامل موضوعات مورد تعهد قرارداد را تعیین می‌کند.
موضوع قرارداد با توجه به نوع و زمینه‌کاری مورد نظر طرفین ممکن است انواع مختلفی داشته باشد. در صورتی که موضوع قرارداد بین‌المللی تولید و تامین کمی و کیفی کالا باشد، ابتدا باید لیست دقیق کالا، تعداد و در صورت لزوم خدمات پس از فروش آن به دقت مشخص شود.
در مواردی که موضوع عقد قرارداد بین‌الملل ارائه خدمات باشد، تعیین نوع و محل ارائه خدمات باید به صورت واضح انجام شود.
- مدت قرارداد بین المللی
تعیین بازه زمانی و مدت قرارداد برای انجام تعهدات و مفاد قرارداد بسیار مهم است. مدت قراردادهای بین‌المللی با توجه به موضوع قرارداد، بررسی، محاسبه و تعیین خواهد شد.
گاهی مدت قرارداد بین‌المللی، با توجه به نوع قرارداد و مشکلات و اتفاقات پیش‌بینی نشده، تغییر خواهد کرد. بنابراین بررسی کامل شرایط تاثیرگذار و پیش‌بینی زمان قرارداد با توجه به این موارد در انجام تعهدات قرارداد بسیار حائز اهمیت است.
- تعهدات قرارداد بین المللی
متناسب با نوع و موضوع قرارداد بین‌المللی، تعهدات و مسئولیت‌های طرفین متفاوت خواهد بود. به طورکلی تعهدات طرفین قرارداد به ویژه قراردادهای بین‌المللی را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
- تعهدات مالی طرفین
- تعهدات زمانی مرتبط با قرارداد
- تعهدات خدمات پس از اتمام قرارداد
- تعهدات مربوط به رعایت قوانین و قواعد حسن انجام کار
- تعهدات ویژه رعایت اصول ایمنی کار و کنترل کمی و کیفی
- مباحث مالی در قرارداد بین المللی
با در نظرگرفتن اهمیت مباحث مالی در قراردادهای بین المللی برای طرفین، سیاست‌های مدیریت مالی طرفین دنبال‌کننده اهداف خاصی است که هر کدام در راستای تامین، کنترل و برنامه‌ریزی منابع مالی طرفین برای قرارداد خواهد بود.
اهدافی مانند اطمینان از مدیریت بودجه طرفین قرارداد، بازگشت سود نهایی پیش‌بینی شده به هر دوطرف قرارداد، برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از منابع مالی طرفین، رعایت تعهدات و امنیت سرمایه گذاری که مهم‌ترین هدف سرمایه‌گذاران است.
این موارد با استفاده از برنامه ریزی درست طرفین، موجب ایجاد یک ساختار منظم مالی برای قرارداد بین المللی خواهد شد.
- تضمین قرارداد بین المللی
استفاده از ضمانت نامه با هدف تضمین قراردادهای بین‌المللی برای تایید و تضمین اجرای تعهدات بسیار مهم است. این ضمانت نامه‌ها در انواع مختلف مانند ضمانت نامه‌های بانکی و انواع پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع قرارداد بین المللی
بررسی انواع قراردادهای بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است. قراردادهای تجاری بین‌المللی از انواع مختلفی تشکیل شده است. در ادامه انواع قرارداد بین‌المللی را با هم بررسی خواهیم کرد.
قرارداد فروش بین المللی
قرارداد فروش بین‌الملل (International sales contracts)، در واقع توافقنامه‌ای بین خریدار و فروشنده است که در آن طرفین معامله، کالاها یا خدمات در حال فروش، شرایط و ضوابط فروش و بهایی که باید پرداخت شود را مشخص می‌کنند.
قرارداد فروش بین‌المللی مهم‌ترین نوع از قراردادهای بین‌المللی به حساب می‌آید. فروش بین‌المللی اغلب از طریق ایجاد نمایندگی، شعبه رسمی و توسط توزیع کنندگان مستقیم فروشنده اتفاق خواهد افتاد، اما در مواردی نیز می‌توان از شرکت‌های فرعی در کشور مقصد جهت مدیریت فروش استفاده کرد.
قرارداد توزیع بین‌المللی
IDA مخفف قرارداد توزیع بین‌الملل (International distribution agreement) است. قرارداد توزیع بین‌الملل از انواع قرارداد بین‌المللی را می‌توان از اساسی‌ترین معاهده‌های تجارت بین‌الملل دانست.
طبق قوانین و مقررات تجارت جهانی در این نوع قراردادها، طرف توزیع‌کننده قرارداد فقط اجازه و امتیاز توزیع انحصاری خدمات یا کالای طرف دیگر را داشته و حقوق مادی و معنوی موضوع قرارداد در اختیار تولیدکننده خواهد بود.
جهت شناخت بهتر و آشنایی کامل با قرارداد توزیع بین‌الملل لازم است انواع این نوع قرارداد و ویژگی‌های خاص آن را بدانید. در ادامه با بررسی این موارد و نکات کلیدی قرارداد IDA همراه ما باشید.
1 – 2. قرارداد توزیع انتخابی بین‌المللی (Selective)
قرارداد توزیع انتخابی زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تولیدکننده کالا یا خدمات در انتخاب محدوده‌ی توزیع شرایط و معیارهای خاصی را در نظر داشته باشد.
در این نوع قرارداد توزیع کننده موافقت می‌کند تا کالا یا خدمت مورد توزیع را طبق معیارهای تولیدکننده توزیع نماید. این معیارها به طورکلی تعیین‌کننده محدوده و فروشگاه‌های خاص جهت توزیع، تعهدات توزیع‌کننده مانند آموزش و خدمات پس از فروش است.
از نمونه‌های مشمول قرارداد توزیع انتخابی، فروش محصولات دارویی است که تنها به داروخانه‌ها توزیع خواهند شد.
سیستم توزیع انتخابی در قراردادهای توزیع بین‌المللی اغلب توسط تولیدکنندگان محصولات در یکی از دو دسته زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:
* محصولات مصرفی پیچیده یا تکنولوژی محور که به کیفیت بالایی از مشاوره قبل از فروش و خدمات پس از فروش نیاز دارند. این دسته شامل محصولاتی مانند رایانه‌های شخصی، سیستم های استریو‌خانگی، تلویزیون و تلفن‌های همراه است.
* محصولات لوکس معتبر که تامین کنندگان آن به منظور محافظت و ارتقای بیشتر تصویر برند، توزیع انتخابی را انتخاب می‌کنند. محصولات نظیر عطر و لوازم آرایشی، ساعت و جواهرات که در فرآیند توزیع بین‌الملل با روش انتخابی توزیع می‌شوند.
2 – 2. قرارداد توزیع انحصاری بین‌المللی (exclusive)
در قرارداد توزیع انحصاری، تولیدکننده موافقت می‌کند که محصول یا خدمت خود را جهت فروش در یک منطقه خاص در اختیار یک توزیع‌کننده خاص قرار دهد.
در این نوع قرارداد توزیع‌کننده محدود به فروش در منطقه تعیین شده است. این روش به کاهش خطرات رقابت بین برندها، کاهش دلالی در میان توزیع‌کنندگان و تولیدکنندگان و کنار زدن رقبا منجر خواهد شد.
3 – 2. قرارداد توزیع غیر انحصاری بین‌المللی (exclusive)
برخلاف توزیع انحصاری در قرارداد توزیع غیرانحصاری بین‌المللی، تولیدکننده محدود به توزیع کالا از یک توزیع‌کننده خاص نخواهد بود.
3. قرارداد آژانس بین المللی
قرارداد آژانس بین‌المللی سومین مورد از لیست انواع قرارداد تجاری بین‌المللی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
در این نوع قرارداد، یک شخص حقیقی یا حقوقی به عنوان نماینده به نمایندگی از شرکت یا شخص دیگری عمل می‌کند. در واقع در قرارداد آژانس بین‌المللی، آژانس مورد قرارداد به طور مداوم، در ازای دریافت پاداش، فعالیت‌های تجاری یا عملیات دیگری را به نمایندگی از طرف دیگر و بعنوان یک واسطه مستقل انجام می‌دهد.
حقوق و دستمزد نمایندگان فروش در قرارداد آژانس بین‌المللی اغلب از طریق کمیسیون فروش شرکت تعیین می‌شود. اما دستمزد آژانس بین‌المللی فروش در قرارداد آژانس بین‌المللی به چه شکل محاسبه خواهد شد؟ این مورد با توجه به درصدی از پیش تعیین شده از فروش انجام شده توسط نماینده فروش تعیین خواهد شد.
مانند دیگر قراردادها، قرارداد آژانس بین‌المللی در تمامی کشورهای دنیا طبق قواعد و قوانین خاصی ثبت می‌شود. به عنوان نمونه در اتحادیه اروپا، چهارچوب قانونی با دستورالعمل شورای این اتحادیه با کد eec /86/653 تعیین شده است.
4. قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی
تولیدکنندگان زمانی اقدام به عقد قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی می‌کنند که نیاز به توسعه و افزایش فروش محصول یا خدمت خود در یک بازار خاص خارجی دارد. در واقع قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی به نماینده فروش اجازه می‌دهد تا از طرف شرکت تولیدکننده مذاکرات تجاری را انجام دهد و برای فروش قرارداد امضا کند.
با این وجود، هنگام مذاکره با مشتریان، نماینده باید محصولات را مطابق با بندها و شرایط فروشی که شرکت تولیدکننده از پیش تعیین کرده است، ارائه دهد.
5. قرارداد تامین مالی بین‌المللی
پنجمین مورد از بررسی انواع قرارداد بین‌المللی، قرارداد تامین مالی بین‌المللی است. Finance Contracts یا قرارداد تامین مالی بین‌المللی برای ایجاد موافقت نامه‌های بلند مدت بین تولیدکننده و مشتری آن برای عرضه محصولات با قیمت از پیش تعیین شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به طور کلی در قرارداد تامین مالی بین المللی دو طرف بر سر فروش مقداری مشخص از کالا و خدمات در بازه زمانی معین، ماهیانه یا هر سه ماهه و مانند آن به توافق می‌رسند.
در قرارداد Finance محدوده قیمت و همچنین محدوده تعداد محصول و تعداد جایگزین جهت تنظیم قیمت در پایان قرارداد، تعیین می‌گردد.
قرارداد تامین مالی در حوزه بین‌الملل از منظر حقوقی، عبارت است از استفاده از موسسات مالی بین‌المللی، در حقیقت در قرارداد فاینانس، نیروی انسانی متخصص، تکنولوژی، فناوری، ماشین‌آلات، تجهیزات، منابع مالی و مواد اولیه شرکت تولید کننده در خارج از کشور و توسط موسسات بین‌المللی تامین می‌شود.
6. قرارداد تولید بین المللی
نیروی کار ارزان‌تر، دسترسی به بازارهای جهانی دور از دسترس، توسعه شهرت و افزایش فروش شرکت، تنها بخشی از دلایل مهمی است که شرکت‌های بزرگ و کوچک در کشورهای توسعه یافته را به عقد قرارداد تولید بین‌المللی با شرکت‌ها و کشورهای در حال توسعه، تشویق می‌کند.
در قرارداد تولید بین‌المللی یا به اختصار IMC (International Manufacturing Contract)، شرکت مرجع کلیه دانش، تجهیزات، استراتژی‌ها و موارد مورد نیاز برای فرآیند تولید را در اختیار شرکت تولید کننده قرار می‌دهد.
این مدل قرارداد بین‌المللی اغلب برای تولید محصولات غذایی، پوشاک، لوازم خانگی، اسباب بازی، لوازم الکترونیکی، خودرو و قطعات خودرو و موارد مشابه دیگر استفاده می‌شود.
7. قرارداد ارائه خدمات بین المللی
قرارداد ارائه خدمات بین‌المللی اشتراکات بسیار زیادی با قرارداد تولید بین‌المللی دارد. طبق قرارداد ارائه خدمات بین‌المللی، ارائه دهنده خدمات اقدام به ارائه خدمات در کشور دیگر می‌کند.
این قرارداد به گونه‌ای تنظیم می‌شود که ارائه طیف وسیعی از خدمات مانند: مدیریت کسب و کار، خدمات مهندسی، فناوری، نرم افزار، تبلیغات، تحقیقات بازاریابی، آموزش و موارد مشابه دیگر را تسهیل می‌کند.
8. قرارداد استراتژیک بین المللی
اصطلاح ISAC یا International strategic alliance contract به نوعی از قراردادهای بین‌المللی گرفته می‌شود که طبق آن یک مدل ارتباطی بین دو شرکت واقع در کشورهای مختلف ایجاد می‌شود.
قرارداد استراتژیک بین‌المللی به معنای دستیابی به مزایای مشترک از طریق تشکیل یک اتحاد استراتژیک بین دو شرکت که ممکن است اهداف متمایزی داشته باشند.
در واقع در مواردی مانند انجام یک پروژه تحقیقاتی بین‌المللی، طراحی، تولید یک محصول یا خدمت جدید، با تشکیل یک کمیته مدیریتی از این نوع قرارداد استفاده می‌شود.
در این قرارداد تفاهم‌نامه بین دو شرکت ایجاد خواهد شد و شرکت سومی به وجود نخواهدآمد. ضمن قرارداد استراتژیک بین‌المللی که یکی از پرطرفدارترین انواع قرارداد بین‌المللی است، تمامی هزینه‌ها و مشارکت‌های مالی و غیرمالی به صورت 50-50 صورت می‌گیرد.
9. قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک
در بررسی انواع قرارداد تجاری بین‌المللی، وجه تمایز قرارداد استراتژیک بین‌المللی و قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک (Joint Venture)، را می‌توان این طور بیان کرد که:
همانند قرارداد استراتژیک مشترک، قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک به عنوان یکی از مهم‌ترین انواع قراردادهای حوزه بین‌الملل، برقراری نوعی مشارکت و همکاری میان دو یا چند شرکت است که طی آن، طرفین قرارداد، انجام پروژه خاصی را به صورت مشترک بر عهده می‌گیرند.
اما این قرارداد برخلاف ISAC به تاسیس شرکت دیگری توسط طرفین می‌انجامد.
10. قرارداد حق امتیاز بین‌المللی
این قرارداد که در اصطلاح جهانی به نام International Franchise Agreement شناخته می‌شود، بیانگر قراردادی است که طبق آن صاحب امتیاز تجارت، برند و سیستم اقتصادی به طرف دیگر قرارداد اجازه استفاده از این موارد را می‌دهد.
به بیان ساده‌تر، قرارداد حق امتیاز بین‌المللی به قراردادی گفته می‌شود که بر اساس آن یک شرکت صاحب امتیاز در مدت زمان مشخص، در قبال دریافت مبلغ معینی از فروش، حق فروش محصول یا خدمت خود را به شرکت دیگری ارائه می‌دهد.
حقوق در نظر گرفته شده برای طرف امتیاز گیرنده در قرارداد حق امتیاز بین‌المللی مواردی مانند: دریافت مجوز استفاده از دانش فنی محصول یا خدمت، کسب مجوز علائم تجاری و نمادها و دریافت کمک در مورد چگونگی توزیع و مدیریت محصول یا خدمت است.
در طرف مقابل حقوقی مانند مدیریت و حفاظت از حقوق معنوی محصول و دریافت هزینه در ازای استفاده امتیاز گیرنده از دارایی‌هایی نامشهود شرکت، برای صاحب امتیاز در نظر گرفته می‌شود.
11. قرارداد لیسانس بین المللی
در بازار تجارت جهانی، قرارداد لیسانس بین‌المللی (Licensing Agreement) که احتمالا نام آن را بسیار شنیده‌اید، به قراردادی گفته می‌شود که طی آن حق استفاده از مالکیت فکری و دانش کامل یک محصول به شرکت امتیاز گیرنده داده می‌شود و به اصطلاح امتیاز گیرنده محصول یا خدمتی تحت لیسانس صاحب امتیاز و با نام خود ارائه خواهد داد.
از جمله مصادیق قرارداد لیسانس بین‌المللی قرارداد می توان به لیسانس علامت تجاری، اختراع، و دانش فنی یک محصول اشاره کرد.
12. قرارداد حمل و نقل بین المللی
حمل و نقل بین‌المللی به معنای هرگونه جابجایی کالا از کشوری به کشور دیگر، با رعایت قوانین و مقررات خاص است. این روش حمل و نقل که در خارج از مرزهای یک کشور انجام می شود، شامل روش های گوناگونی است.
مهم‌ترین روش‌های حمل و نقل بین المللی به شرح زیر است:
* جاده‌ای
* هوایی
* دریایی
* ریلی
جابه‌جایی کالا در حوزه بین‌الملل بر اساس قرارداد حمل و نقل بین‌المللی صورت می‌گیرد.
13. قرارداد بازخرید بین‌المللی
امروزه Buy Back Agreement یا قرارداد بیع متقابل در کشورهای درحال توسعه و میان شرکت‌هایی که قدرت اقتصادی کمتری دارند، بسیار رایج است.
در قرارداد بازخرید بین المللی، یک شرکت سرمایه‌گذار خارجی کلیه هزینه‌های سرمایه‌گذاری و تجهیز یک پروژه را تامین می‌کند. در این قرارداد، پس از پایان آن و دریافت درآمد و سود مد نظر سرمایه‌گذار، همه حقوق و مالکیت تجهیزات و تولیدات پروژه در اختیار کشور سرمایه‌پذیر خواهد بود.
14. قرارداد بین‌المللی کلید در دست
قرارداد بین المللی کلید در دست (Turn-Key) از جمله انواع قراردادهای بین‌المللی تجاری است که طبق آن کلیه یا بخشی (Semi Turn Key) از مسئولیت طراحی، پیاده‌سازی و اجرا به عهده پیمانکار(شخص حقیقی یا حقوقی) خواهد بود.
در قرارداد کلید در دست، مشاور و کارفرما پس از فرآیند مناقصه و عقد قرارداد، تا زمان تحویل پروژه تنها به نظارت کار خواهند پرداخت و در زمان تحویل یک پروژه کامل که قابل بهره برداری کامل است تحویل می‌گیرند.
1 – 14. برجسته‌ترین مولفه‌های قرارداد بین‌المللی کلید در دست
علاوه بر تعیین مواردی مانند: طراحی پروژه، طراحی سازه یا تاسیسات، قیمت‌کلی موضوع مورد قرارداد، شرایط و ضوابط پرداخت، ضمانت عملکرد و مدت قرارداد که در عقد انواع قرارداد حائز اهمیت است، مهم‌ترین مولفه در قرارداد بین المللی Turn-Key را می‌توان زمان اتمام پروژه و قابلیت بهره‌برداری کامل آن دانست.
امروزه قرارداد کلید در دست که ممکن است با نام کنترات نیز شناخته می‌شود، محبوب‌ترین نوع سیستم عقد قرارداد در حوزه‌های مختلف عمرانی به ویژه صنعت ساختمان‌سازی در مقیاس بزرگ است.
15. قرارداد بین‌المللی احداث، بهره برداری و انتقال
قرارداد بین المللی BOT ابزاری کارآمد برای جذب سرمایه‌های خارجی و استفاده از مدیریت بخش خصوصی در طرح‌های زیربنایی بخش دولتی یک کشور به شمار می‌رود.
در قرارداد بین‌المللی احداث، بهره برداری، انتقال، امتیاز اولیه ساخت و راه‌اندازی پروژه یک نهاد دولتی به یک شرکت خصوصی داده می‌شود و شرکت خصوصی موظف است پس از یک بازه زمانی مشخص که اغلب دو یا سه دهه خواهد بود، کنترل پروژه را به صورت کامل به نهاد عمومی بازگرداند.
اما مزایا نوع قرارداد بین‌المللی احداث، بهره برداری و انتقال چیست؟ در ادامه 5 مزیت و ویژگی جذاب این نوع قرارداد بررسی خواهد شد.
1. کاهش هزینه عمومی برای توسعه زیرساخت‌ها
2. امکان استفاده از دانش، تکنولوژی و نوآوری شرکت‌های خصوصی جهانی
3. تقسیم تخصصی وظایف بین بخش خصوصی و نهاد دولتی
4. کسب درآمد و سودآوری بالا برای شرکت مجری طرح
5. امکان یادگیری و انتقال دانش
از انواع دیگر این نوع قرارداد می‌توان به قرارداد بین‌المللی ساخت، اجاره به خود، انتقال (build-rent-own-transfer) و ساخت، اجاره به دیگری و انتقال (build-lease-operate-transfer) اشاره کرد.
16. قرارداد بیمه بین المللی
مورد آخر انواع قرارداد تجاری بین‌المللی که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد، قرارداد بین‌المللی بیمه است. امروزه با توجه به اهمیت بیمه بین‌المللی این نوع قراردادها جهت تضمین انجام ایمن تجارت بین‌المللی از اهمیت بسیار بالایی برخودار است.
1 – 16. انواع قراردادهای بیمه بین المللی
قرارداد بیمه بین‌المللی با توجه به حوزه مورد استفاده انواع مختلفی دارد. دو مورد از مهم‌ترین انواع این قرارداد در ادامه آورده شده است.
* قرارداد بیمه بین‌المللی حمل و نقل صادراتی و وارداتی
* قرارداد بیمه حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی
قانون قراردادهای بین المللی کالا
CISG مخفف عبارت Contracts for the International Sale of Goods و معرف قانون قراردادهای بین‌المللی کالا است که در سال 1980 در وین اتریش به صورت اولیه تایید و امضا شد.
این قرارداد جهانی امروزه به امضای بیش از 94 کشور دنیا رسیده است. اما هدف کنوانسیون بین‌المللی سازمان ملل متحد از این توافقنامه چیست؟ در ادامه مقاله آنچه باید درباره قرارداد بین‌المللی بدانید، با ما همراه باشید.
هدف کلی قانون قراردادهای بین‌المللی کالا، ارائه یک ساختار مدرن، یکنواخت و عادلانه برای قراردادهای فروش بین‌المللی کالا است. هدف CISG ارائه یک رژیم مدرن، یکنواخت و عادلانه برای قراردادهای فروش بین‌المللی کالا است.
بنابراین، CISG کمک قابل توجهی به ایجاد اطمینان در مبادلات تجاری و کاهش هزینه‌های معاملات می‌کند.
اصول مذاکره بین المللی
قبل از هر چیز لازم است یک تعریف کلی از مذاکره داشته باشیم. مذاکره به فرآیندی گفته می‌شود که به موجب آن، دو نفر یا گروهی از افراد تلاش می‌کنند در مورد مسائلی که در آن‌ها درجه‌ای از اختلاف وجود دارد، به توافق برسند.
مذاکره تجاری به نوع خاصی از مذاکرات گفته می‌شود که طی آن فرآیند حل اختلاف نظرات بین فروشنده و خریدار حل و فصل می‌شود. به طورکلی مذاکرات تجاری تاثیر بسیاری بر چرخه حیات شرکت‌ها دارند و این تاثیرگذاری اهمیت داشتن دانش و مهارت لازم در برقراری ارتباط تجاری را نشان می‌دهد.
در طول مذاکره کیفیت اجرای اصول مذاکره بین‌المللی تحت تاثیر شرایط و پارامترهای مختلفی قرار خواهد گرفت. اما 7 گام مهم اصول مذاکرات بین‌المللی در نحوه انعقاد قرارداد بین‌المللی را می توان به شکل زیر معرفی کرد:
- آمادگی و تعیین هدف مذاکره
- طراحی و برنامه‌ریزی مذاکره
- آغاز مذاکره
- تصمیم گیری
- آغاز حرکت و امتیاز‌گیری و امتیازدهی
- مرحله نتیجه‌گیری و توافقات
- مرحله بازنگری و ارزیابی مذاکره
شما می‌توانید مشاوره عقد قرارداد بین‌المللی را از طریق تماس با متخصصین جی تی جی دریافت کنید.
مشاوره عقد قرارداد بین‌المللی
قراردادها از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که باید مورد توجه شرکت‌های بازرگانی و بازرگانان قرار بگیرند و با دقت بسیار بالا تنظیم شوند. هر گونه بی‌دقتی و اشکال در متن قرارداد موجب خسارت‌های سنگین برای طرفین قرارداد خواهد شد.
شرکت بازرگانی GTG با داشتن دفاتر خارجی، کارشناسان مجرب و سابقه‌ای درخشان در زمینه تنظیم و انعقاد انواع قرارداد تجاری بین‌المللی، آماده ارائه خدمات ویژه در حوزه اخذ نمایندگی و امور قراردادهای بین‌المللی به شما است. برای دریافت مشاوره تخصصی نحوه انعقاد قرارداد بین‌المللی و اخذ آموزش‌های لازم در خصوص آنچه باید درباره قرارداد بین‌المللی بدانید، با کارشناسان شرکت بازرگانی جی تی جی تماس بگیرید.
نویسنده: سید مهدی عدنانی ساداتی
گستردگی مطالب در حوزه تجارت بین‌الملل ممکن است شما را با مطالب زیادی در مورد قرارداد بین المللی رو به رو کند. این مقاله قصد دارد به صورت کاملا طبقه بندی شده همه آنچه باید درباره یک قرارداد بین المللی بدانید را به شما آموزش دهد. تجارت بین‌الملل و به طور خاص صادرات و واردات کالا امکان گسترش کسب و کار و دسترسی به دانش جهانی را فراهم می‌کند. اما مهم‌ترین نتیجه تجارت بین‌المللی برای عموم مردم، ایجاد بازار رقابتی است که این امر در نهایت منجر به قیمت رقابتی‌تر می شود و محصولی مقرون به صرفه برای مصرف کننده به ارمغان می‌آورد. سوالاتی مانند«قرارداد بین المللی چیست؟»، «انواع قرارداد بین المللی کدام است؟» و «نحوه انعقاد قرارداد بین‌المللی چیست؟» را در این مقاله پاسخ می‌دهیم. در این مقاله سعی شده اطلاعات کاملی در خصوص همه آنچه که باید درباره قراردادهای بین المللی بدانید، برای شما شرح داده شود. با ما همراه باشید.
قرارداد بین المللی چیست؟
قراردادهای بین المللی آغاز ارتباط، همکاری و تعهدات رسمی بین دو یا چند شرکت از کشورهای مختلف است.
در واقع منظور از قرارداد بین‌المللی قراردادی است که حداقل یک بخش آن خارجی باشد. به عنوان مثال یک یا تعدادی از طرفین خارجی باشند، تابعیت طرفین متفاوت باشد و محل انعقاد یا اجرای آن، خارج از کشور حداقل یکی از طرفین باشد.
به طور کلی هر قرارداد بین‌المللی شامل دو یا چند طرف است و تعیین و مشخص کردن دقیق طرفین در عقد قرارداد بین المللی بسیار حائز اهمیت است.
اهمیت عقد قراردادهای بین المللی و ارتباط آن با رشد اقتصادی، یکی از موضوعات مهم به ویژه در انتخاب استراتژی‌های رشد و توسعه در کشورهای درحال توسعه جهان است.
امروزه در نظریه‌های جدید و الگوهای رشد شرکت‌های جهان، نشان داده شده که تجارت بین‌الملل، نرخ رشد اقتصاد را از طریق دسترسی به بازارهای خارجی، تکنولوژی به روز و منابع تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید تا به حال این سوال برایتان پیش آمده باشد که قباله به چه معناست و چه تفاوتی با قرارداد دارد؟ پاسخ این است که قباله به هر نوع نوشته که در آن قراردادی دو یا چند جانبه امضا شده باشد، گفته می‌شود. شاید بخواهید تفاوت بین قراردادهای داخلی و بین المللی را در بازرگانی بدانید.
ارکان قرارداد بین المللی
آشنایی به قوانین در تنظیم متن قرارداد به ویژه قرارداد تجاری بین المللی یکی از مهم‌ترین مراحل در تنظیم قراردادها است. عدم بروز اختلاف، ضرر و زیان را برای طرفین قرارداد کاهش می‌دهد.
قراردادهای بین‌المللی تجاری ممکن است در رابطه با خرید و فروش، جابجایی کالا و ضمانت نامه‌های مربوط به آن تنظیم گردد. به دلیل اهمیت شناخت ارکان قرارداد بین المللی در انتخاب نحوه عقد قرارداد، در ادامه مقاله به بررسی مهم‌ترین ارکان انواع قرارداد تجاری بین‌المللی می‌پردازیم.
-
طرفین قرارداد بین المللی
قرارداد بین المللی مانند سایر قراردادها از دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی تشکیل می‌شود که بسته به تعداد طرفین، آن قرارداد را دو یا چند جانبه می‌نامند.
طبق قانون مدنی کشور، اهلیت حقوقی طرفین قرارداد به معنای این‌که هر دو طرف در قرارداد باید دارای ویژگی‌ها و شرایطی باشند که قادر به معامله و انعقاد قرارداد باشند، در عقد قرارداد بسیار حائز اهمیت است و طرفین قرارداد باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.
به همین خاطر هنگام ثبت قرارداد، ارائه مشخصات کامل و مستندات اثبات اهلیت طرفین بسیار مهم است. اطلاعاتی مانند نام، مشخصات، نشانی طرف‌های قرارداد و نماینده قانونی طرفین در زمان ثبت قرارداد بررسی و ثبت خواهند شد.
- موضوع قراردادهای بین المللی
مهم‌ترین بخش قراردادها که لازم است به صورت دقیق تعیین شود، تبیین موضوع قرارداد است. این مورد مشخصات کامل موضوعات مورد تعهد قرارداد را تعیین می‌کند.
موضوع قرارداد با توجه به نوع و زمینه‌کاری مورد نظر طرفین ممکن است انواع مختلفی داشته باشد. در صورتی که موضوع قرارداد بین‌المللی تولید و تامین کمی و کیفی کالا باشد، ابتدا باید لیست دقیق کالا، تعداد و در صورت لزوم خدمات پس از فروش آن به دقت مشخص شود.
در مواردی که موضوع عقد قرارداد بین‌الملل ارائه خدمات باشد، تعیین نوع و محل ارائه خدمات باید به صورت واضح انجام شود.
- مدت قرارداد بین المللی
تعیین بازه زمانی و مدت قرارداد برای انجام تعهدات و مفاد قرارداد بسیار مهم است. مدت قراردادهای بین‌المللی با توجه به موضوع قرارداد، بررسی، محاسبه و تعیین خواهد شد.
گاهی مدت قرارداد بین‌المللی، با توجه به نوع قرارداد و مشکلات و اتفاقات پیش‌بینی نشده، تغییر خواهد کرد. بنابراین بررسی کامل شرایط تاثیرگذار و پیش‌بینی زمان قرارداد با توجه به این موارد در انجام تعهدات قرارداد بسیار حائز اهمیت است.
- تعهدات قرارداد بین المللی
متناسب با نوع و موضوع قرارداد بین‌المللی، تعهدات و مسئولیت‌های طرفین متفاوت خواهد بود. به طورکلی تعهدات طرفین قرارداد به ویژه قراردادهای بین‌المللی را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
- تعهدات مالی طرفین
- تعهدات زمانی مرتبط با قرارداد
- تعهدات خدمات پس از اتمام قرارداد
- تعهدات مربوط به رعایت قوانین و قواعد حسن انجام کار
- تعهدات ویژه رعایت اصول ایمنی کار و کنترل کمی و کیفی
- مباحث مالی در قرارداد بین المللی
با در نظرگرفتن اهمیت مباحث مالی در قراردادهای بین المللی برای طرفین، سیاست‌های مدیریت مالی طرفین دنبال‌کننده اهداف خاصی است که هر کدام در راستای تامین، کنترل و برنامه‌ریزی منابع مالی طرفین برای قرارداد خواهد بود.
اهدافی مانند اطمینان از مدیریت بودجه طرفین قرارداد، بازگشت سود نهایی پیش‌بینی شده به هر دوطرف قرارداد، برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از منابع مالی طرفین، رعایت تعهدات و امنیت سرمایه گذاری که مهم‌ترین هدف سرمایه‌گذاران است.
این موارد با استفاده از برنامه ریزی درست طرفین، موجب ایجاد یک ساختار منظم مالی برای قرارداد بین المللی خواهد شد.
- تضمین قرارداد بین المللی
استفاده از ضمانت نامه با هدف تضمین قراردادهای بین‌المللی برای تایید و تضمین اجرای تعهدات بسیار مهم است. این ضمانت نامه‌ها در انواع مختلف مانند ضمانت نامه‌های بانکی و انواع پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع قرارداد بین المللی
بررسی انواع قراردادهای بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است. قراردادهای تجاری بین‌المللی از انواع مختلفی تشکیل شده است. در ادامه انواع قرارداد بین‌المللی را با هم بررسی خواهیم کرد.
قرارداد فروش بین المللی
قرارداد فروش بین‌الملل (International sales contracts)، در واقع توافقنامه‌ای بین خریدار و فروشنده است که در آن طرفین معامله، کالاها یا خدمات در حال فروش، شرایط و ضوابط فروش و بهایی که باید پرداخت شود را مشخص می‌کنند.
قرارداد فروش بین‌المللی مهم‌ترین نوع از قراردادهای بین‌المللی به حساب می‌آید. فروش بین‌المللی اغلب از طریق ایجاد نمایندگی، شعبه رسمی و توسط توزیع کنندگان مستقیم فروشنده اتفاق خواهد افتاد، اما در مواردی نیز می‌توان از شرکت‌های فرعی در کشور مقصد جهت مدیریت فروش استفاده کرد.
قرارداد توزیع بین‌المللی
IDA مخفف قرارداد توزیع بین‌الملل (International distribution agreement) است. قرارداد توزیع بین‌الملل از انواع قرارداد بین‌المللی را می‌توان از اساسی‌ترین معاهده‌های تجارت بین‌الملل دانست.
طبق قوانین و مقررات تجارت جهانی در این نوع قراردادها، طرف توزیع‌کننده قرارداد فقط اجازه و امتیاز توزیع انحصاری خدمات یا کالای طرف دیگر را داشته و حقوق مادی و معنوی موضوع قرارداد در اختیار تولیدکننده خواهد بود.
جهت شناخت بهتر و آشنایی کامل با قرارداد توزیع بین‌الملل لازم است انواع این نوع قرارداد و ویژگی‌های خاص آن را بدانید. در ادامه با بررسی این موارد و نکات کلیدی قرارداد IDA همراه ما باشید.
1 – 2. قرارداد توزیع انتخابی بین‌المللی (Selective)
قرارداد توزیع انتخابی زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تولیدکننده کالا یا خدمات در انتخاب محدوده‌ی توزیع شرایط و معیارهای خاصی را در نظر داشته باشد.
در این نوع قرارداد توزیع کننده موافقت می‌کند تا کالا یا خدمت مورد توزیع را طبق معیارهای تولیدکننده توزیع نماید. این معیارها به طورکلی تعیین‌کننده محدوده و فروشگاه‌های خاص جهت توزیع، تعهدات توزیع‌کننده مانند آموزش و خدمات پس از فروش است.
از نمونه‌های مشمول قرارداد توزیع انتخابی، فروش محصولات دارویی است که تنها به داروخانه‌ها توزیع خواهند شد.
سیستم توزیع انتخابی در قراردادهای توزیع بین‌المللی اغلب توسط تولیدکنندگان محصولات در یکی از دو دسته زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:
* محصولات مصرفی پیچیده یا تکنولوژی محور که به کیفیت بالایی از مشاوره قبل از فروش و خدمات پس از فروش نیاز دارند. این دسته شامل محصولاتی مانند رایانه‌های شخصی، سیستم های استریو‌خانگی، تلویزیون و تلفن‌های همراه است.
* محصولات لوکس معتبر که تامین کنندگان آن به منظور محافظت و ارتقای بیشتر تصویر برند، توزیع انتخابی را انتخاب می‌کنند. محصولات نظیر عطر و لوازم آرایشی، ساعت و جواهرات که در فرآیند توزیع بین‌الملل با روش انتخابی توزیع می‌شوند.
2 – 2. قرارداد توزیع انحصاری بین‌المللی (exclusive)
در قرارداد توزیع انحصاری، تولیدکننده موافقت می‌کند که محصول یا خدمت خود را جهت فروش در یک منطقه خاص در اختیار یک توزیع‌کننده خاص قرار دهد.
در این نوع قرارداد توزیع‌کننده محدود به فروش در منطقه تعیین شده است. این روش به کاهش خطرات رقابت بین برندها، کاهش دلالی در میان توزیع‌کنندگان و تولیدکنندگان و کنار زدن رقبا منجر خواهد شد.
3 – 2. قرارداد توزیع غیر انحصاری بین‌المللی (exclusive)
برخلاف توزیع انحصاری در قرارداد توزیع غیرانحصاری بین‌المللی، تولیدکننده محدود به توزیع کالا از یک توزیع‌کننده خاص نخواهد بود.
3. قرارداد آژانس بین المللی
قرارداد آژانس بین‌المللی سومین مورد از لیست انواع قرارداد تجاری بین‌المللی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
در این نوع قرارداد، یک شخص حقیقی یا حقوقی به عنوان نماینده به نمایندگی از شرکت یا شخص دیگری عمل می‌کند. در واقع در قرارداد آژانس بین‌المللی، آژانس مورد قرارداد به طور مداوم، در ازای دریافت پاداش، فعالیت‌های تجاری یا عملیات دیگری را به نمایندگی از طرف دیگر و بعنوان یک واسطه مستقل انجام می‌دهد.
حقوق و دستمزد نمایندگان فروش در قرارداد آژانس بین‌المللی اغلب از طریق کمیسیون فروش شرکت تعیین می‌شود. اما دستمزد آژانس بین‌المللی فروش در قرارداد آژانس بین‌المللی به چه شکل محاسبه خواهد شد؟ این مورد با توجه به درصدی از پیش تعیین شده از فروش انجام شده توسط نماینده فروش تعیین خواهد شد.
مانند دیگر قراردادها، قرارداد آژانس بین‌المللی در تمامی کشورهای دنیا طبق قواعد و قوانین خاصی ثبت می‌شود. به عنوان نمونه در اتحادیه اروپا، چهارچوب قانونی با دستورالعمل شورای این اتحادیه با کد eec /86/653 تعیین شده است.
4. قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی
تولیدکنندگان زمانی اقدام به عقد قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی می‌کنند که نیاز به توسعه و افزایش فروش محصول یا خدمت خود در یک بازار خاص خارجی دارد. در واقع قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی به نماینده فروش اجازه می‌دهد تا از طرف شرکت تولیدکننده مذاکرات تجاری را انجام دهد و برای فروش قرارداد امضا کند.
با این وجود، هنگام مذاکره با مشتریان، نماینده باید محصولات را مطابق با بندها و شرایط فروشی که شرکت تولیدکننده از پیش تعیین کرده است، ارائه دهد.
5. قرارداد تامین مالی بین‌المللی
پنجمین مورد از بررسی انواع قرارداد بین‌المللی، قرارداد تامین مالی بین‌المللی است. Finance Contracts یا قرارداد تامین مالی بین‌المللی برای ایجاد موافقت نامه‌های بلند مدت بین تولیدکننده و مشتری آن برای عرضه محصولات با قیمت از پیش تعیین شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به طور کلی در قرارداد تامین مالی بین المللی دو طرف بر سر فروش مقداری مشخص از کالا و خدمات در بازه زمانی معین، ماهیانه یا هر سه ماهه و مانند آن به توافق می‌رسند.
در قرارداد Finance محدوده قیمت و همچنین محدوده تعداد محصول و تعداد جایگزین جهت تنظیم قیمت در پایان قرارداد، تعیین می‌گردد.
قرارداد تامین مالی در حوزه بین‌الملل از منظر حقوقی، عبارت است از استفاده از موسسات مالی بین‌المللی، در حقیقت در قرارداد فاینانس، نیروی انسانی متخصص، تکنولوژی، فناوری، ماشین‌آلات، تجهیزات، منابع مالی و مواد اولیه شرکت تولید کننده در خارج از کشور و توسط موسسات بین‌المللی تامین می‌شود.
6. قرارداد تولید بین المللی
نیروی کار ارزان‌تر، دسترسی به بازارهای جهانی دور از دسترس، توسعه شهرت و افزایش فروش شرکت، تنها بخشی از دلایل مهمی است که شرکت‌های بزرگ و کوچک در کشورهای توسعه یافته را به عقد قرارداد تولید بین‌المللی با شرکت‌ها و کشورهای در حال توسعه، تشویق می‌کند.
در قرارداد تولید بین‌المللی یا به اختصار IMC (International Manufacturing Contract)، شرکت مرجع کلیه دانش، تجهیزات، استراتژی‌ها و موارد مورد نیاز برای فرآیند تولید را در اختیار شرکت تولید کننده قرار می‌دهد.
این مدل قرارداد بین‌المللی اغلب برای تولید محصولات غذایی، پوشاک، لوازم خانگی، اسباب بازی، لوازم الکترونیکی، خودرو و قطعات خودرو و موارد مشابه دیگر استفاده می‌شود.
7. قرارداد ارائه خدمات بین المللی
قرارداد ارائه خدمات بین‌المللی اشتراکات بسیار زیادی با قرارداد تولید بین‌المللی دارد. طبق قرارداد ارائه خدمات بین‌المللی، ارائه دهنده خدمات اقدام به ارائه خدمات در کشور دیگر می‌کند.
این قرارداد به گونه‌ای تنظیم می‌شود که ارائه طیف وسیعی از خدمات مانند: مدیریت کسب و کار، خدمات مهندسی، فناوری، نرم افزار، تبلیغات، تحقیقات بازاریابی، آموزش و موارد مشابه دیگر را تسهیل می‌کند.
8. قرارداد استراتژیک بین المللی
اصطلاح ISAC یا International strategic alliance contract به نوعی از قراردادهای بین‌المللی گرفته می‌شود که طبق آن یک مدل ارتباطی بین دو شرکت واقع در کشورهای مختلف ایجاد می‌شود.
قرارداد استراتژیک بین‌المللی به معنای دستیابی به مزایای مشترک از طریق تشکیل یک اتحاد استراتژیک بین دو شرکت که ممکن است اهداف متمایزی داشته باشند.
در واقع در مواردی مانند انجام یک پروژه تحقیقاتی بین‌المللی، طراحی، تولید یک محصول یا خدمت جدید، با تشکیل یک کمیته مدیریتی از این نوع قرارداد استفاده می‌شود.
در این قرارداد تفاهم‌نامه بین دو شرکت ایجاد خواهد شد و شرکت سومی به وجود نخواهدآمد. ضمن قرارداد استراتژیک بین‌المللی که یکی از پرطرفدارترین انواع قرارداد بین‌المللی است، تمامی هزینه‌ها و مشارکت‌های مالی و غیرمالی به صورت 50-50 صورت می‌گیرد.
9. قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک
در بررسی انواع قرارداد تجاری بین‌المللی، وجه تمایز قرارداد استراتژیک بین‌المللی و قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک (Joint Venture)، را می‌توان این طور بیان کرد که:
همانند قرارداد استراتژیک مشترک، قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک به عنوان یکی از مهم‌ترین انواع قراردادهای حوزه بین‌الملل، برقراری نوعی مشارکت و همکاری میان دو یا چند شرکت است که طی آن، طرفین قرارداد، انجام پروژه خاصی را به صورت مشترک بر عهده می‌گیرند.
اما این قرارداد برخلاف ISAC به تاسیس شرکت دیگری توسط طرفین می‌انجامد.
10. قرارداد حق امتیاز بین‌المللی
این قرارداد که در اصطلاح جهانی به نام International Franchise Agreement شناخته می‌شود، بیانگر قراردادی است که طبق آن صاحب امتیاز تجارت، برند و سیستم اقتصادی به طرف دیگر قرارداد اجازه استفاده از این موارد را می‌دهد.
به بیان ساده‌تر، قرارداد حق امتیاز بین‌المللی به قراردادی گفته می‌شود که بر اساس آن یک شرکت صاحب امتیاز در مدت زمان مشخص، در قبال دریافت مبلغ معینی از فروش، حق فروش محصول یا خدمت خود را به شرکت دیگری ارائه می‌دهد.
حقوق در نظر گرفته شده برای طرف امتیاز گیرنده در قرارداد حق امتیاز بین‌المللی مواردی مانند: دریافت مجوز استفاده از دانش فنی محصول یا خدمت، کسب مجوز علائم تجاری و نمادها و دریافت کمک در مورد چگونگی توزیع و مدیریت محصول یا خدمت است.
در طرف مقابل حقوقی مانند مدیریت و حفاظت از حقوق معنوی محصول و دریافت هزینه در ازای استفاده امتیاز گیرنده از دارایی‌هایی نامشهود شرکت، برای صاحب امتیاز در نظر گرفته می‌شود.
11. قرارداد لیسانس بین المللی
در بازار تجارت جهانی، قرارداد لیسانس بین‌المللی (Licensing Agreement) که احتمالا نام آن را بسیار شنیده‌اید، به قراردادی گفته می‌شود که طی آن حق استفاده از مالکیت فکری و دانش کامل یک محصول به شرکت امتیاز گیرنده داده می‌شود و به اصطلاح امتیاز گیرنده محصول یا خدمتی تحت لیسانس صاحب امتیاز و با نام خود ارائه خواهد داد.
از جمله مصادیق قرارداد لیسانس بین‌المللی قرارداد می توان به لیسانس علامت تجاری، اختراع، و دانش فنی یک محصول اشاره کرد.
12. قرارداد حمل و نقل بین المللی
حمل و نقل بین‌المللی به معنای هرگونه جابجایی کالا از کشوری به کشور دیگر، با رعایت قوانین و مقررات خاص است. این روش حمل و نقل که در خارج از مرزهای یک کشور انجام می شود، شامل روش های گوناگونی است.
مهم‌ترین روش‌های حمل و نقل بین المللی به شرح زیر است:
* جاده‌ای
* هوایی
* دریایی
* ریلی
جابه‌جایی کالا در حوزه بین‌الملل بر اساس قرارداد حمل و نقل بین‌المللی صورت می‌گیرد.
13. قرارداد بازخرید بین‌المللی
امروزه Buy Back Agreement یا قرارداد بیع متقابل در کشورهای درحال توسعه و میان شرکت‌هایی که قدرت اقتصادی کمتری دارند، بسیار رایج است.
در قرارداد بازخرید بین المللی، یک شرکت سرمایه‌گذار خارجی کلیه هزینه‌های سرمایه‌گذاری و تجهیز یک پروژه را تامین می‌کند. در این قرارداد، پس از پایان آن و دریافت درآمد و سود مد نظر سرمایه‌گذار، همه حقوق و مالکیت تجهیزات و تولیدات پروژه در اختیار کشور سرمایه‌پذیر خواهد بود.
14. قرارداد بین‌المللی کلید در دست
قرارداد بین المللی کلید در دست (Turn-Key) از جمله انواع قراردادهای بین‌المللی تجاری است که طبق آن کلیه یا بخشی (Semi Turn Key) از مسئولیت طراحی، پیاده‌سازی و اجرا به عهده پیمانکار(شخص حقیقی یا حقوقی) خواهد بود.
در قرارداد کلید در دست، مشاور و کارفرما پس از فرآیند مناقصه و عقد قرارداد، تا زمان تحویل پروژه تنها به نظارت کار خواهند پرداخت و در زمان تحویل یک پروژه کامل که قابل بهره برداری کامل است تحویل می‌گیرند.
1 – 14. برجسته‌ترین مولفه‌های قرارداد بین‌المللی کلید در دست
علاوه بر تعیین مواردی مانند: طراحی پروژه، طراحی سازه یا تاسیسات، قیمت‌کلی موضوع مورد قرارداد، شرایط و ضوابط پرداخت، ضمانت عملکرد و مدت قرارداد که در عقد انواع قرارداد حائز اهمیت است، مهم‌ترین مولفه در قرارداد بین المللی Turn-Key را می‌توان زمان اتمام پروژه و قابلیت بهره‌برداری کامل آن دانست.
امروزه قرارداد کلید در دست که ممکن است با نام کنترات نیز شناخته می‌شود، محبوب‌ترین نوع سیستم عقد قرارداد در حوزه‌های مختلف عمرانی به ویژه صنعت ساختمان‌سازی در مقیاس بزرگ است.
15. قرارداد بین‌المللی احداث، بهره برداری و انتقال
قرارداد بین المللی BOT ابزاری کارآمد برای جذب سرمایه‌های خارجی و استفاده از مدیریت بخش خصوصی در طرح‌های زیربنایی بخش دولتی یک کشور به شمار می‌رود.
در قرارداد بین‌المللی احداث، بهره برداری، انتقال، امتیاز اولیه ساخت و راه‌اندازی پروژه یک نهاد دولتی به یک شرکت خصوصی داده می‌شود و شرکت خصوصی موظف است پس از یک بازه زمانی مشخص که اغلب دو یا سه دهه خواهد بود، کنترل پروژه را به صورت کامل به نهاد عمومی بازگرداند.
اما مزایا نوع قرارداد بین‌المللی احداث، بهره برداری و انتقال چیست؟ در ادامه 5 مزیت و ویژگی جذاب این نوع قرارداد بررسی خواهد شد.
1. کاهش هزینه عمومی برای توسعه زیرساخت‌ها
2. امکان استفاده از دانش، تکنولوژی و نوآوری شرکت‌های خصوصی جهانی
3. تقسیم تخصصی وظایف بین بخش خصوصی و نهاد دولتی
4. کسب درآمد و سودآوری بالا برای شرکت مجری طرح
5. امکان یادگیری و انتقال دانش
از انواع دیگر این نوع قرارداد می‌توان به قرارداد بین‌المللی ساخت، اجاره به خود، انتقال (build-rent-own-transfer) و ساخت، اجاره به دیگری و انتقال (build-lease-operate-transfer) اشاره کرد.
16. قرارداد بیمه بین المللی
مورد آخر انواع قرارداد تجاری بین‌المللی که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد، قرارداد بین‌المللی بیمه است. امروزه با توجه به اهمیت بیمه بین‌المللی این نوع قراردادها جهت تضمین انجام ایمن تجارت بین‌المللی از اهمیت بسیار بالایی برخودار است.
1 – 16. انواع قراردادهای بیمه بین المللی
قرارداد بیمه بین‌المللی با توجه به حوزه مورد استفاده انواع مختلفی دارد. دو مورد از مهم‌ترین انواع این قرارداد در ادامه آورده شده است.
* قرارداد بیمه بین‌المللی حمل و نقل صادراتی و وارداتی
* قرارداد بیمه حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی
قانون قراردادهای بین المللی کالا
CISG مخفف عبارت Contracts for the International Sale of Goods و معرف قانون قراردادهای بین‌المللی کالا است که در سال 1980 در وین اتریش به صورت اولیه تایید و امضا شد.
این قرارداد جهانی امروزه به امضای بیش از 94 کشور دنیا رسیده است. اما هدف کنوانسیون بین‌المللی سازمان ملل متحد از این توافقنامه چیست؟ در ادامه مقاله آنچه باید درباره قرارداد بین‌المللی بدانید، با ما همراه باشید.
هدف کلی قانون قراردادهای بین‌المللی کالا، ارائه یک ساختار مدرن، یکنواخت و عادلانه برای قراردادهای فروش بین‌المللی کالا است. هدف CISG ارائه یک رژیم مدرن، یکنواخت و عادلانه برای قراردادهای فروش بین‌المللی کالا است.
بنابراین، CISG کمک قابل توجهی به ایجاد اطمینان در مبادلات تجاری و کاهش هزینه‌های معاملات می‌کند.
اصول مذاکره بین المللی
قبل از هر چیز لازم است یک تعریف کلی از مذاکره داشته باشیم. مذاکره به فرآیندی گفته می‌شود که به موجب آن، دو نفر یا گروهی از افراد تلاش می‌کنند در مورد مسائلی که در آن‌ها درجه‌ای از اختلاف وجود دارد، به توافق برسند.
مذاکره تجاری به نوع خاصی از مذاکرات گفته می‌شود که طی آن فرآیند حل اختلاف نظرات بین فروشنده و خریدار حل و فصل می‌شود. به طورکلی مذاکرات تجاری تاثیر بسیاری بر چرخه حیات شرکت‌ها دارند و این تاثیرگذاری اهمیت داشتن دانش و مهارت لازم در برقراری ارتباط تجاری را نشان می‌دهد.
در طول مذاکره کیفیت اجرای اصول مذاکره بین‌المللی تحت تاثیر شرایط و پارامترهای مختلفی قرار خواهد گرفت. اما 7 گام مهم اصول مذاکرات بین‌المللی در نحوه انعقاد قرارداد بین‌المللی را می توان به شکل زیر معرفی کرد:
- آمادگی و تعیین هدف مذاکره
- طراحی و برنامه‌ریزی مذاکره
- آغاز مذاکره
- تصمیم گیری
- آغاز حرکت و امتیاز‌گیری و امتیازدهی
- مرحله نتیجه‌گیری و توافقات
- مرحله بازنگری و ارزیابی مذاکره
شما می‌توانید مشاوره عقد قرارداد بین‌المللی را از طریق تماس با متخصصین جی تی جی دریافت کنید.
مشاوره عقد قرارداد بین‌المللی
قراردادها از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که باید مورد توجه شرکت‌های بازرگانی و بازرگانان قرار بگیرند و با دقت بسیار بالا تنظیم شوند. هر گونه بی‌دقتی و اشکال در متن قرارداد موجب خسارت‌های سنگین برای طرفین قرارداد خواهد شد.
شرکت بازرگانی GTG با داشتن دفاتر خارجی، کارشناسان مجرب و سابقه‌ای درخشان در زمینه تنظیم و انعقاد انواع قرارداد تجاری بین‌المللی، آماده ارائه خدمات ویژه در حوزه اخذ نمایندگی و امور قراردادهای بین‌المللی به شما است. برای دریافت مشاوره تخصصی نحوه انعقاد قرارداد بین‌المللی و اخذ آموزش‌های لازم در خصوص آنچه باید درباره قرارداد بین‌المللی بدانید، با کارشناسان شرکت بازرگانی جی تی جی تماس بگیرید.
نویسنده: سید مهدی عدنانی ساداتی
