گستردگی فرصت‌های سرمایه گذاری در چابهار موجب شده است تا بسیاری از سرمایهگذاران داخلی و خارجی برای حضور تجاری و سرمایه گذاری در چابهار در تلاش باشند. اما بهترین زمینه‌های سرمایه گذاری در چابهار کدام است؟ بهتر است ابتدا شما را با بندر تجاری چابهار بیشتر آشنا کنیم، پس تا پایان مقاله همراه ما باشید. چابهار به دلیل قرار گرفتن در ساحل دریای عمان و کوتاه‌ترین فاصله به مسیر تردد کشتی‌های خارج از تنگه هرمز و داشتن فاصله کوتاه زمینی با مرزهای کشورهایی نظیر افغانستان و پاکستان، قابلیت جذب سرمایه‌گذاری عظیم بخش دولتی در زیرساخت‌ها و تجهیزات بندری را دارد. همچنین این بندر، به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور ایران محسوب می‌شود. علاوه بر این پتانسیل‌های منحصربه‌فرد تجاری این بندر، فرصتی بی‌بدیل برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه‌های مختلف به‌ویژه صنعت پتروشیمی، فولاد، پالایشگاه و سایر واحدهای تولیدی محبوب ایجاد کرده است.
سرمایه‌گذاری در هر یک از این حوزه‌ها علاوه بر کسب درآمد و سودآوری فوق‌العاده، می‌تواند نقش بسیار مهمی در تولید، صادرات و اشتغال‌زایی کشور داشته باشد. به عبارت دقیق‌تر سرمایه گذاری در چابهار فرصت بسیار مناسبی برای کسب درآمد و سودآوری شرکت‌های خصوصی و سرمایهگذاران داخلی و خارجی است. در این مقاله مهمترین فرصت‌های سرمایه گذاری در چابهار و مهمترین مزیت‌های استراتژیک و تسهیلات قانونی جهت سرمایه گذاری در چابهار را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
چرا سرمایه گذاری در چابهار؟
سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد ایران اهمیت بسیار زیادی در تعیین و پیشبرد سیاست‌های کلان اقتصادی کشور دارد. در میان مناطق آزاد ایران، بندر چابهار به‌عنوان یکی از مهمترین بنادر کشور و مهمترین بندر تجاری خارج از خلیج فارس شناخته می‌شود.
در این بندر، با وجود آب‌های عمیق و بریدگی‌های طبیعی، بستر مناسبی جهت تاسیس اسکله‌های عمیق وجود دارد.
بندر چابهار در محل تلاقی دو کریدور ترانزیتی شمال به جنوب و شرق به غرب جهان و در همسایگی کشورهایی نظیر پاکستان، افغانستان و کشورهای آسیای میانه قرارگرفته است. این موضوع سبب شده بندر چابهار یک دروازه ترانزیت جهانی و یک منطقه استراتژیک برای توسعه ترانزیت و صنایع کشور محسوب شود.
اما سؤال اصلی این است که بندر چابهار چه تاثیری در توسعه و رونق تجارت بین‌المللی ایران دارد؟ و مهمترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری در بندر چابهار چیست؟ برای پاسخ به این سوالات در ادامه مقاله همراه ما باشید.
اهمیت بندر چابهار در تجارت بین المللی ایران
بندر چابهار با بهره‌مندی از ویژگی‌های استراتژیک و وجود قوانین و مقررات تشویقی فوق‌العاده، یک انتخاب مناسب برای سرمایه‌گذاری خواهد بود.
امروزه سرمایه‌گذاری در بندر چابهار به‌واسطه گستردگی و تنوع صنایع، هدف بسیاری از بازرگانان، صاحبان صنایع و شرکت‌های خصوصی است.
اما چرا بندر چابهار تاثیر بسزایی در تجارت بین‌المللی ایران دارد؟ در این قسمت چرایی این موضوع را ازنقطه‌نظرهای مختلف مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مهمترین ویژگی‌های استراتژیک بندر چابهار
بندر چابهار به‌عنوان یکی از مهمترین مناطق آزاد کشور ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد، مهمترین ویژگی‌های استراتژیک و ماهیتی بندر تجاری چابهار را می‌توان در قالب موارد زیر بیان کرد:
1 . موقعیت جغرافیایی راهبردی در کنار آب راه‌های بین‌المللی و دسترسی به خطوط بین‌الملل کشتیرانی
2 . تنها بندر جنوبی ایران در خارج از تنگه هرمز
3 . نقطه اتصال شرق ایران به آب‌های آزاد بین‌المللی
4 . نزدیک‌ترین بندر در دسترس به بازارهای آسیای میانه و آسیای جنوبی
5 . دسترسی آسان به سوخت‌های فسیلی
6 . دسترسی آسان به مصالح ساختمانی و مواد معدنی
7 . امکان حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی
8 . امنیت و نزدیکی به بازارهای جهانی
9 . نزدیکی به کشورهای درحال توسعه جنوب آسیا
10 . نزدیکی به بزرگ‌ترین منابع فوق‌العاده انرژی در خلیج فارس
11 . وجود کریدور بین‌المللی شمال- جنوب و محور مهم شرق کشور
مهمترین تسهیلات و مزیت‌های بندر چابهار برای تجار و بازرگانان
علاوه بر ویژگی‌های استراتژیک بندر تجاری چابهار، این بندر ویژگی‌های قانونی و تسهیلات جذابی نیز برای تجار و بازرگانان داخلی و خارجی فراهم کرده است. مهمترین تسهیلات بندر چابهار برای تجار و بازرگانان به شرح زیر است:
* امکان تملک 100 درصدی سهام شرکت‌ها توسط اتباع خارجی
* ضمانت سرمایه گذاری مطابق با قانون FIPPA ایران
* امکان انتقال 100 درصد سرمایه و سود حاصل از فعالیت سرمایهگذاران و شرکت‌های خارجی به خارج از کشور
* 20 سال معافیت مالیاتی 100 درصدی قابل تمدید
* معافیت عوارض ورود برای واردات ماشین آلات و مواد اولیه مصرفی واحدهای تولیدی
* معافیت از مقررات عمومی صادرات و واردات محصولات تولیدی
* معافیت از پرداخت هزینه گمرک و ارزش افزوده محصولات تولیدی واحدهای صنعتی منطقه برای صدور به سرزمین اصلی
* امکان 10 درصدی استخدام نیروی کار خارجی و قوانین و مقررات مناسب نیروی کار
* معافیت از پرداخت هزینه‌های تخلیه، بارگیری، ترانزیت، ترانشیپ و حقوق گمرکی
* امکان استفاده از تسهیلات بانکی در کلیه پروژه‌های سرمایه گذاری
* امکان تاسیس و شعبه پذیری از بانک‌ها و بیمه‌های داخلی و خارجی
* امکان صدور ویزای شش ماهه برای سرمایه گذاران خارجی با قابلیت تمدید
* صدور ویزا در فرودگاه
* تخفیف در هزینه انبارداری و تجهیزات بندری کانتینرهای وارد شده با شناور
* تخفیف در هزینه انبارداری کالاهای صادراتی و وارداتی
* تخفیف حمل از مبدا به میزان 10% ارزش سیف کالا
* تخفیف در نمایندگی و خدمات پس از فروش به میزان 10% ارزش سیف کالا
* معافیت مالیاتی برای کلیه فعالیت‌های اقتصادی به مدت 20 سال از تاریخ بهره برداری
* ارائه معافیت 3 ماهه از هزینه‌های انبارداری
* ارائه تسهیلات بسیار مناسب برای هزینه حمل کالا
* صدور گواهی مبدا مورد تایید کلیه گمرکات کشور
* صدور قبض انبار قابل معامله و قبض انبار تفکیکی مورد تایید گمرکات کل کشور
* جلوگیری از متروکه شدن کالا در انبارها
مهمترین فرصت‌های سرمایه گذاری در بندر تجاری چابهار
می‌دانید مهمترین فرصت‌های سرمایه گذاری و پتانسیل‌های موجود در بندر چابهار چیست؟ آیا این بندر تاثیری در بهبود ارتباط تجاری بین‌المللی با کشورهایی نظیر هند دارد؟ سرمایه گذاری در کدام حوزه‌ها در چابهار بیشترین سودآوری را دارد؟
می‌توانید پاسخ به این سوالات را در ادامه مقاله مشاهده کنید.
1. نیروی کار ارزان حوزه صنایع
یکی از پتانسیل‌های عمده بندر چابهار که سرمایه گذاری در این منطقه را بسیار سودآور می‌کند، وجود نیروی کار ارزان در تمامی حوزه‌ها به‌ویژه حوزه صنایع است.
این موضوع موجب شده است که این منطقه پتانسیل بالایی برای تاسیس کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی داشته باشد. پتانسیلی که نه تنها موجب اشتغال‌زایی و کسب درآمد برای مردم این منطقه خواهد شد، بلکه در کنار دسترسی به بازار بزرگ صادراتی، موجب کسب درآمد و سودآوری بیشتر کارخانه‌ها نیز می‌شود.
2. منابع انرژی طبیعی
نزدیکی به منابع انرژی و بازارهای جذاب هدف جهت صادرات کالا، یکی دیگر از پتانسیل‌های سرمایه گذاری در چابهار به شمار می‌رود.
از منابع انرژی سوخت‌های فسیلی گرفته تا نیروگاه سیکل ترکیبی و تولید انرژی توسط جزر و مد خلیج چابهار، سرمایه‌گذاری در بخش استخراج، نگهداری و صادرات انرژی‌های طبیعی، می‌تواند بسیار سودآور باشد.
3. دسترسی به بازارهای در حال رشد آسیای میانه، خاورمیانه و جنوب آسیا
نزدیکی به بازارهای مصرف در حال رشد در آسیای میانه و افغانستان، خاورمیانه و جنوب آسیا در حوزه تولید و صادرات صنایع مصرفی، خدمات پشتیبانی و حمل‌ونقل بین‌المللی، پتانسیل مهم دیگر در تحقق سرمایه گذاری در چابهار است.
با توجه به جایگاه ویژه و پتانسیل‌های منحصربه‌فرد بندر چابهار کشورهایی نظیر هند، چین، پاکستان، افغانستان و عمان به‌عنوان کشورهای مهم منطقه، برای توسعه اقتصادی و تجارت بین‌الملل خود با جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها، تفاهم‌نامه سیاسی و سرمایه‌گذاری تجاری در بندر چابهار امضا کردند.
4. صنعت کشتیسازی و ارائه خدمات ویژه این حوزه
با نگاهی به وضعیت صنعت کشتیسازی کشور این سوال مهم و حیاتی پیش خواهد آمد که جایگاه این صنعت در جمع صنایع کشور از نظر اشتغال‌زایی، جذب سرمایه داخلی و خارجی، توان فنی و مهندسی کجا است؟
بی‌شک یکی از بزرگ‌ترین صنایع غیرنفتی کشور که توان بالایی در اشتغال‌زایی و تولید سرمایه دارد، صنعت کشتیسازی است.
با توجه به وجود مرزهای زیاد آبی به‌ویژه مرزهای آبی بندر چابهار، چهارمین حوزه پتانسیل‌های چابهار، نزدیکی به خطوط کشتیرانی بین‌المللی و سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت و تعمیر کشتی است.
در حال حاضر شرکت‌های محدودی در این زمینه در حال فعالیت هستند. سرمایه گذاری در چابهار به‌ویژه در حوزه تولید، تعمیر و سرویس‌دهی به کشتی‌های داخلی و خارجی می‌تواند از سودآوری بالایی برخوردار باشد.
5. دسترسی به منابع فراوان آبزیان و امکان سرمایه‌گذاری در حوزه پرورش آبزی
بندر چابهار پتانسیل بسیار خوبی در حوزه صید آبزیان دارد و از نظر بزرگی، کیفیت و فراوانی آبزیان مختلف می‌تواند یکی از قطب‌های مهم تولید محصولاتی نظیر تن ماهی در ایران باشد.
از طرفی بندر چابهار به دلیل موقعیت استراتژیک، مدت زمان صادرات کالا را به کمترین میزان ممکن کاهش می‌دهد. با توجه به این موضوع با اصلاح الگوی صید می‌توان به افزایش درآمد و حفظ ذخایر در این منطقه کمک کرد.
به‌عنوان نمونه سواحل مکران در محدوده چابهار و کنارک استان سیستان و بلوچستان از قابلیت‌های مهمی در بخش شیلات برخوردار است؛ بطوریکه در یک سال اخیر بیش از سه هزار تن انواع آبزیان خوراکی نظیر میگو به کشورهای مالزی، هنگ‌کنگ، امارات، تایلند، سریلانکا، ویتنام، بنگلادش، تایوان، پاکستان، روسیه و عمان صادرشده است.
در میان ویژگی‌های منحصر به فرد بندر چابهار، دسترسی به آب‌های آزاد جهانی، وجود اسکله‌های شیلات، وجود پتانسیل شهرک‌های صنعتی وابسته، ویژگی‌های استراتژیک و قوانین حمایتی صادراتی بسیار مناسب و امکان ایجاد واحدهای پرورش میگو مهمترین دلایلی است که صنایع شیلات را به عنوان یکی از مهمترین حوزه‌های توسعه اقتصادی استان سیستان و بلوچستان مطرح کرده است.
6. صادرات و واردات صنایع تولیدی صادراتی
طرح ساخت شهرک تخصصی خودرو، یکی از طرح‌های عظیم اقتصادی است که هدف‌گذاری آن در فاز اول بر مونتاژ خودروهای سنگین، صنعتی و کشاورزی پایه‌گذاری شده است.
این طرح از سال 1395 تصویب و جانمایی شده است اما تاکنون اجرا نشده است. سرمایه‌گذاری در این طرح می‌تواند از سودآوری بسیار زیادی برخوردار باشد.
علاوه بر این طرح، جانمایی 10 طرح شهرک صنعتی تخصصی در حوزه‌هایی نظیر تولید آب‌شیرین‌کن‌های صنعتی، صنایع لجستیک و صنایع غذایی و دارویی نیز انجام شده است.
سرمایه‌گذاری در این شهرک‌ها، فرصت استثنایی درآمدزایی و کسب سود را برای سرمایهگذاران داخلی و خارجی فراهم خواهد نمود.
7. صادرات محصولات کشاورزی و امکان ایجاد صنایع پردازش محصولات کشاورزی
هفتمین مورد از مهمترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بندر تجاری چابهار به امکان فرآوری و صادرات محصولات کشاورزی نظیر خرما تعلق دارد.
علاوه بر موارد ذکر شده، پتانسیل بالای کشت محصولات کشاورزی و ایجاد صنایع پردازش محصولات کشاورزی نیز دیگر روش سرمایه‌گذاری در بندر چابهار است.
علاوه بر 7 مورد بیان شده، صادرات مواد معدنی، صنایع توریسم، صنایع زیربنایی، نیازهای آموزشی (ایجاد دانشگاه‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای)، ایجاد و توسعه کسب‌وکار و صنایع خدماتی همانند خدمات مالی بین‌المللی و خدمات مشاوره‌ای تخصصی از دیگر پتانسیل‌های سرمایه گذاری در چابهار به شمار می‌روند.
چابهار و پتانسیل سرمایه‌گذاری در حوزه ترانزیت بین‌المللی کالا
همان‌طور که گفته شد، بندر چابهار محل تلاقی دو کریدور ترانزیتی مهم جهان یعنی کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب است که این امر از مهمترین مزیت‌های این بندر در محور شرق ایران به حساب می‌آید.
موضوع حوزه ترانزیت بین‌المللی کالا، به مهمترین حوزه سرمایه گذاری در چابهار تبدیل شده است.
مسیر‌های ترانزیت زمینی چابهار از همه جهات به شبکه‌های اصلی حمل و نقل مرزی متصل است، که امکان تبدیل چابهار به مرکز ترانزیت بین‌المللی را فراهم کرده است. ازجمله مهمترین این خطوط ارتباطی می‌توان به خطوط ارتباطی چابهار به بندرعباس، سرخس، میرجاوه، میلک و تهران اشاره کرد.
چابهار به عنوان پل ارتباطی شرق به غرب جهان برای توسعه اقتصادی، رقبای بزرگی همچون مناطق آزاد تجاری «دقم»، «صحار» عمان و «گوادر» پاکستان را رو به روی خود می‌بیند. با این‌حال مزیت‌های نسبی و طبیعی آن سبب شده تا رقبا نیز به برتری نسبی این منطقه اذعان داشته باشند.
بندر چابهار برای کشورهای جهان دسترسی به بازار ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون نفری کشورهایی نظیر افغانستان، کشورهای آسیای میانه، روسیه و شمال آفریقا را فراهم می‌نماید و به همین دلیل پتانسیل بالایی در تبدیل به قطب ترانزیت بین‌المللی کالا دارد.
اهمیت این بندر آنجا بیش از پیش مشخص می‌شود که در شرایط سخت تحریم‌‌ها و رکود اقتصادی این روزها، به گفته مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای جنوب سیستان و بلوچستان، این بندر از ابتدای سال 1400 بیش از 17.7 هزار تن کالا به سایر کشورها صادر کرده است.
زیر ساخت‌های مورد نیاز بندر تجاری چابهار
یکی از مهمترین راهکارهای دستیابی به اقتصادی پویا و توسعه درآمد ملی کشور، گذر از اقتصاد تک محصولی با حضور شرکت‌های خصوصی است.
برای دستیابی به چنین اقتصادی، ایجاد زیرساخت‌ها و اصلاحاتی در مناطق ویژه اقتصادی به ویژه مناطق آزاد تجاری و بنادر کشور، لازم است. مهمترین زیرساخت‌های مورد نیاز توسعه بندر تجاری چابهار چیست؟
در همین راستا تحقق فرصت‌ها و پتانسیل‌های بزرگ بندر چابهار نیز مستلزم تامین زیرساخت‌های بسیاری است. در حال حاضر طرح‌های بسیار خوبی برای توسعه زیرساخت‌های تجاری چابهار ارائه شده است، که امید است با حمایت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و سرمایهگذاران خارجی، منجر به شکوفایی اقتصادی این بندر شود.
از مهمترین طرح‌های اقتصادی و زیرساخت‌های موردنیاز در راستای تحقق این پتانسیل‌ها می‌توان به اجرا و راه اندازی طرح‌های زیر اشاره کرد:
* توسعه خطوط راه‌آهن
* احداث فرودگاه بین‌المللی
* شهرک تخصصی لجستیک
* شهرک تخصصی انرژی‌های تجدید پذیر
* شهرک فناوری اطلاعات و ارتباطات
* شهرک صنایع و تجهیزات پزشکی
* شهرک تخصصی محصولات کشاورزی به‌ویژه خرما
* شهرک تولید و مونتاژ خودرو
* شهرک پرورش شیلات
* شهرک محصولات شیمیایی سبک
* شهرک صنایع غذایی
* شهرک تخصصی آب‌شیرین‌کن صنعتی
بی‌شک تکمیل و بهره‌برداری از این طرح‌ها، تاثیر شگرفی در توسعه اقتصادی استان سیستان و بلوچستان و در نهایت اقتصاد کلی کشور دارد.
مهمترین چالش‌ها در بندر تجاری چابهار
مهمترین موانع توسعه و بهره‌برداری حداکثری از بندر چابهار را می‌توان در دو حوزه بین‌المللی و داخلی مورد بررسی قرارداد. در حوزه موانع بین‌الملل مهمترین عامل را می‌توان تحریم‌های آمریکا برای جمهوری اسلامی ایران دانست.
در حوزه موانع داخلی نیز مهمترین دلیل ضعف در زیرساخت‌های ارتباطی است. در کنار این مورد فرسودگی شبکه راه‌های کشور به‌خصوص شبکه ریلی و جاده‌ای، عدم وجود سرویس هوایی و فرودگاه و وجود برخی نا امنی‌های مقطعی نیز از دیگر دلایل عدم توسعه مناسب این منطقه است.
به‌طورکلی مهمترین کارهایی که برای تطبیق بندر چابهار با استانداردهای بین‌المللی جهت توسعه، رونق اقتصادی و تحقق پتانسیل‌های سرمایه‌گذاری، باید انجام شود به شرح زیر است:
1. انجام پروژه فرودگاه بین‌المللی منطقه آزاد چابهار
2. تکمیل و بهره برداری از پروژه خط لوله گاز عسلویه به چابهار
3. انجام سریع‌تر پروژه توسعه خطوط ریلی چابهار
4. اهمیت توجه به پروژه‌های احداث آب‌شیرین‌کن برای تامین آب شرب
5. الحاق اسکله‌های عظیم شهید کلانتری و شهید بهشتی به منطقه آزاد چابهار
6. توسعه ظرفیت تخلیه و انبارداری در چابهار
7. توسعه سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع تولیدی با تکمیل زیرساخت‌های منطقه آزاد با افزایش دسترسی به آب، برق و گاز
8. ارتقای توانمندی‌ها در ارائه خدمات سوخت رسانی و پشتیبانی به خطوط کشتیرانی آبراه‌های بین‌المللی
شرکت بازرگانی جی تی جی و سرمایه گذاری در چابهار
شرکت بازرگانی جی تی جی با بهره‌مندی از کارشناسان باتجربه، شما را در تمامی زمینه‌های بازرگانی و تجارت بین‌الملل همراهی خواهد نمود. جهت مشاوره سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی به‌ویژه سرمایه گذاری در چابهار، با کارشناسان ما در شرکت بازرگانی جی تی جی تماس بگیرید.
نویسنده: سید مهدی عدنانی ساداتی
الهام جعفریان
مدیر داخلی
09916680655
بهاره جعفریان
کارشناس استاندارد، بازرسی، حمل خارجی
09916680655
فرنوش آقابابایی
مدیر بازرگانی
09916680655
