مقاله ها 15 بهمن 1402

روسیه یک کشور پهناور در منطقه شمال آسیا و اروپا است که با کشورهای متعددی از جمله نروژ، فنلاند، استونی و… همسایه است. اقتصاد روسیه با تولید ناخالص داخلی 2.2 هزار میلیارد دلار در سال 2022 به عنوان هشتمین اقتصاد بزرگ جهان شناخته می‌شود. ارزش تجارت روسیه در سال 2021 حدود 786 میلیارد دلار بوده که از این مقدار 492 میلیارد دلار به صادرات و 294 میلیارد دلار به واردات اختصاص دارد. مهمترین مقاصد صادراتی روسیه شامل کشورهای چین، هلند، آلمان و ترکیه است. در عوض، کشورهای چین، آلمان، آمریکا و بلاروس عمده مبادی وارداتی روسیه هستند. تجارت روسیه و اتحادیه اروپا نیز از فوریه 2022 تحت تاثیر جنگ روسیه و اوکراین قرار گرفته است. این کشور از طریق دریای خزر با ایران همسایه است و ارزش تجارت ایران با روسیه در سال 1401 حدود 2.3 میلیارد دلار بوده که بیشترین سهم آن به واردات ایران از روسیه اختصاص داشته است. در این مقاله، ضمن معرفی کشور روسیه، به مرور مهمترین شاخص های اقتصادی کشور روسیه، وضعیت صادرات به روسیه و واردات از روسیه و وضعیت تجارت روسیه با ایران پرداخته می شود .

معرفی کشور روسیه
وضعیت تجارت خارجی روسیه
روابط تجاری بین روسیه و اتحادیه اروپا پیش و پس از جنگ با اوکراین
روابط تجاری ایران و روسیه
پتانسیل صادرات به روسیه: ایران و روسیه، فرصت‌های تجاری دوجانبه
اقدامات مهم جهت صادرات به روسیه
شرکت بازرگانی GTG: راهنمای تخصصی تجارت با روسیه

معرفی کشور روسیه

روسیه، به طور رسمی به عنوان فدراسیون روسیه شناخته می‌شود. این کشور، بزرگترین کشور جهان از نظر مساحت است که در سراسر اروپای شرقی و شمال آسیا قرار دارد. روسیه با تاریخ غنی و میراث فرهنگی متنوع، جایگاه برجسته‌ای در صحنه جهانی دارد.

روسیه با پوشش سرزمین وسیعی که از دریای بالتیک در غرب تا اقیانوس آرام در شرق امتداد دارد، با کشورهای متعددی از جمله نروژ، فنلاند، استونی، لتونی، بلاروس، اوکراین، گرجستان، آذربایجان، قزاقستان، چین، مغولستان و کره شمالی مرز مشترک دارد.

مسکو، پایتخت این کشور، نه تنها مرکز سیاسی روسیه، بلکه قطب بزرگ اقتصادی و فرهنگی این کشور محسوب می‌شود. سنت پترزبورگ، یکی دیگر از شهرهای برجسته، به دلیل معماری خیره کننده‌اش معروف است و به عنوان مرکز فرهنگی و تاریخی روسیه شناخته شده است.

روسیه بیش از 140 میلیون نفر جمعیت دارد که ترکیبی از گروه‌های قومی و زبان‌های مختلف را در بر می‌گیرد. زبان رسمی این کشور روسی است و مذهب غالب، مسیحیت ارتدوکس روسی است، اگرچه در باورهای مذهبی در سراسر کشور نیز تنوع قابل توجهی وجود دارد اقتصاد روسیه به طور قابل توجهی به منابع طبیعی اعتماد دارد، به خصوص نفت، گاز طبیعی، زغال سنگ و مواد معدنی دیگر. این کشور بزرگترین تولید کننده نفت جهان است و نفت و گاز طبیعی به عنوان محصولات صادراتی اصلی این کشور درآمدزایی مهمی را به دنبال دارند.

روسیه با وجود اینکه به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته دنیا شناخته می‌شود، با چالش‌هایی مانند فساد، نابرابری درآمدی، نارضایتی های اجتماعی و تحریم‌های بین‌المللی روبروست. با این حال، این کشور به دلیل منابع طبیعی خود، قدرتی مهم در صحنه جهانی است و نقش مهمی در امور جهانی دارد.

روسیه همچنین در حوزه فضایی، دارای برنامه های بزرگی برای تحقیقات و توسعه است. این کشور دارای بزرگترین فضاپیماهای مأهوم جهان است و در حال حاضر در حال برنامه ریزی برای ارسال انسان به سیاره مریخ هستند.

در مورد فرهنگ و هنر، روسیه میراث فرهنگی و هنری بسیاری دارد که در سراسر جهان شناخته شده است. ادبیات، موسیقی، نقاشی و معماری روسیه، با تأثیراتی از فرهنگ‌های مختلف، به عنوان یکی از ثروتمندترین و تنوع پذیرترین فرهنگ‌های جهان شناخته می‌شود.

در نهایت، روسیه به عنوان یک کشور بزرگ و قدرتمند در صحنه جهانی، نقش مهمی در امور جهانی ایفا می‌کند و با توجه به منابع طبیعی خود، همچنان به عنوان یکی از بازیگران اصلی در بازار جهانی انرژی شناخته می‌شود.

وضعیت تجارت خارجی روسیه

روند صادرات و واردات کالایی روسیه

وضعیت تجارت خارجی روسیه در سال 2021 با رشد 35 درصدی نسبت به سال 2020 همراه بوده است. کل تجارت روسیه با جهان در این سال به حدود 786 میلیارد دلار رسیده و از این میزان، 63 درصد یعنی حدود 492 میلیارد دلار به صادرات و 37 درصد یعنی حدود 294 میلیارد دلار به واردات اختصاص داشته است.

مقاصد عمده صادراتی و مبادی عمده وارداتی روسیه

با توجه به آمار و اطلاعات سازمان تجارت بین‌المللی، چین با حدود 14 درصد از ارزش صادرات روسیه در سال 2021، بزرگ‌ترین شریک تجاری این کشور در صادرات است. هلند با سهم حدود 8.6 درصد و آلمان با سهم حدود 6 درصد نیز به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی روسیه قرار دارند.

در زمینه واردات، چین با حدود 72.7 میلیارد دلار و سهم 24.8 درصدی از کل ارزش واردات روسیه، بزرگ‌ترین مبدأ وارداتی این کشور است. آلمان با سهم حدود 9.3 درصد و آمریکا با سهم حدود 5.9 درصد نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

نکته جالب در خصوص تجارت روسیه با جهان، افزایش تجارت آن پس از دو سال طی کردن روند نزولی بوده است. همچنین، سهم 27 واحد درصدی صادرات در افزایش کل تجارت روسیه در سال 2021 نقش اصلی را بازی کرده است.

به طور کلی، روسیه در تجارت خارجی خود با چالش‌هایی مواجه است، اما با افزایش تولیدات و صادرات، توانایی خود را در بازار جهانی بهبود بخشیده است.

اقلام عمده صادراتی و وارداتی روسیه

صادرات اصلی روسیه شامل نفت خام، سایر روغن‌های معدنی و گاز طبیعی است که به ترتیب 26٪، 11٪ و 8٪ از کل ارزش صادرات روسیه در سال 2022 را تشکیل می‌دهند.

از سوی دیگر، واردات اصلی شامل سایر داروها، تلفن‌های هوشمند و محصولات دارویی است که به ترتیب 4٪، 2٪ و 1٪ از کل ارزش وارداتی روسیه را در سال 2022 تشکیل می‌دهند.

روابط تجاری بین روسیه و اتحادیه اروپا پیش و پس از جنگ با اوکراین

روند تجارت روسیه و اتحادیه اروپا در دوره 2016 تا 2022، چالش‌ها و تحولات بسیاری را تجربه کرده است. این دوره نشان می‌دهد که تجارت بین این دو منطقه در مسیری پرفراز و نشیب بوده است، و با شروع شیوع کووید-19 در سال 2020 به کمترین سطح خود رسید. در حالی که جنگ روسیه و اوکراین آغاز شده بود، صادرات روسیه به کشورهای اتحادیه اروپا افزایش یافت و به میزان حدود 203 میلیارد یورو رسید. اما دیپلماسی اقتصادی اتحادیه اروپا در قبال روسیه تغییر کرده و صادرات این اتحادیه به کشور روسیه در سال 2022 کاهش یافته است.

یک نکته مهم درباره تجارت بین روسیه و اتحادیه اروپا، اعمال تحریم‌های این اتحادیه علیه روسیه از فوریه 2022 است. پس از اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا، صادرات روسیه به این گروه کشورها از حدود 21 میلیارد یورو در فوریه 2022 به حدود 3 میلیارد یورو در آگوست 2023 کاهش یافته است. همچنین، واردات روسیه از اتحادیه اروپا نیز از 7 میلیارد یورو به حدود 3 میلیارد دلار در طی همین بازه کاهش یافته است.

نمودار تجارت کالایی ماهانه روسیه با اتحادیه اروپا از ابتدای سال 2021 تا آگوست 2023

روابط تجاری ایران و روسیه

تجارت ایران و روسیه در حوزه بازرگانی دارای اهمیت بسیاری است، زیرا دو کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی و قدرت اقتصادی، می‌توانند با همکاری در زمینه‌های مختلف مانند نفت، گاز، محصولات کشاورزی، ماشین آلات و … به تبادل تجاری بسیاری دست پیدا کنند. با این حال، برخی مشکلات مانند تحریم‌های اقتصادی و مشکلات مالی، در مسیر روابط تجاری بین دو کشور وجود دارد. اما با توجه به پتانسیل بالای هر دو کشور، می‌توان با افزایش همکاری‌های تجاری، به رشد اقتصادی بیشتری دست یافت.

در سال 1401، ارزش کل تجارت بین ایران و روسیه به رکورد بالاترین خود در 5 سال گذشته رسید. با افزایش حدود 4 درصد نسبت به سال 1400، ارزش کل تجارت این دو کشور در سال مذکور حدود 2.3 میلیارد دلار بود.

طی نیمه اول سال 1402، ارزش کل تجارت بین ایران و روسیه حدود 1.4 میلیارد دلار بوده که شاهد رشد 11.5 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل بودیم.

بیشترین وابستگی ایران به واردات از روسیه در گروه کالاهای:

چوب و اشیاء چوبی؛ زغال چوب
غلات
محصوالت صنعت آرد سازی؛ مالت؛ نشاسته وفکول، اینولین و گلوتن گندم
سبزیجات، نباتات، ریشه و غده های زیرخاکی خوراکی
چربیها و روغنهای حیوانی یا نباتی؛ فرآوردههای حاصل ازتفکیک آنها
ابریشم
محصولات شیمیایی معدنی
چدن، آهن و فولاد
لکوموتیوهای راه آهن یا تراموای، نواقل روی خط …
پنبه و کودها

عمده کالاهای وارداتی ایران از روسیه در سال 1401

ایران در سال 1401 به واردات عمده‌ای از کالاهای مختلف از روسیه پرداخته است، از جمله :

گندم معمولی
اجزا و قطعات رآکتورهای هسته ای
چوب اره شده
ذرت دامی
روغن دانه آفتابگردان، روغن گلرنگ یا زعفران

این واردات نشان از توسعه روابط تجاری بین دو کشور دارد و تأثیرات گسترده‌ای بر صنایع مختلف ایران خواهد داشتو امکانات جدیدی برای صادرات و واردات بین ایران و روسیه ایجاد می‌کند. که می‌تواند به تقویت اقتصاد کشور کمک کند. با توجه به اهمیت این معاملات، انتظار می‌رود که این همکاری‌ها در آینده نیز ادامه یابد و روابط تجاری بین ایران و روسیه توسعه یابد.

کالاهای صادراتی ایران به روسیه

عمده کالاهای صادراتی ایران در سال 1401 به روسیه سایر اجزاء و قطعات توربوجت ها با کد تعرفه : 84119990 ، انواع میگو با کد تعرفه 03061700 و کیوی تازه بوده است. نکته قابل توجه در خصوص 10 کالای عمده صادراتی ایران به روسیه در سال ،1401 سهم بالای آنها از صادرات کل کشور در سال 1401 بوده است. به عنوان نمونه، صادرات ایران به روسیه در سایر اجزاء و قطعات توربوجت ها حدود 99 درصد کل ارزش صادرات این کالا در سال مذکور را تشکیل داده است. شایان ذکر است، 10 کالای عمده صادراتی ایران به روسیه حدود 48 درصد از کل ارزش صادرات ایران به این کشور در سال 1401 است.

بیشترین کالاهای صادراتی ایران به روسیه

سایر اجزاء و قطعات توربوجتها
سایر انواع میگو
کیوی تازه
پسته با پوست تازه یا خشک
فلفل فرنگی
الیاف سنتتیک غیر یکسره
پلی استیرن غیر قابل انبساط معمول
هندوانه تازه
تیزابی بی دانه (انگور خشک کرده)
اتیلن گلیکول

پتانسیل صادرات به روسیه: ایران و روسیه، فرصت‌های تجاری دوجانبه

ایران و روسیه به عنوان دو شریک تجاری مهم، دارای پتانسیل‌های بی‌شماری برای توسعه روابط تجاری متقابل هستند. با توجه به موقعیت استراتژیک روسیه به عنوان دهمین شریک تجاری ایران و همچنین تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه، ایران در روسیه به عنوان یک بازار حیاتی برای صادرات غیرنفتی خود می‌تواند اقدام کند. همچنین، تخصص‌های روسیه در بخش‌های انرژی هسته‌ای و توسعه زیرساخت‌ها، فرصت‌های ارزشمندی را برای پیشرفت اقتصادی ایران فراهم می کند.

صادرات به روسیه از دیدگاه اقتصادی و بازرگانی برای ایران بسیار مهم است. با توجه به اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه، این کشور می‌تواند به عنوان بازار حیاتی برای صادرات ایران عمل کند و فرصت‌های متنوعی را برای ایران به وجود آورد.

بررسی واردات روسیه نشان می‌دهد که عمده نیاز وارداتی این کشور در فصول مختلف از جمله رآکتورهای هسته‌ای، ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی، دستگاه‌های برقی، وسایل نقلیه زمینی و غیره با توجه به اینکه ایران در بسیاری از این صنایع دارای تخصص و توانایی تولیدی است، می‌تواند به عنوان یک شریک تجاری مهم برای روسیه در این بخش‌ها عمل کند. همچنین، صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی به روسیه نیز می‌تواند برای ایران یک فرصت ویژه باشد. در حال حاضر، تنها 5 درصد از سهم بازار وارداتی روسیه در فصل میوه‌های خوراکی، پوست مرکبات و خربزه و همانند را ایران تأمین می‌کند که می‌تواند بهبود یابد.

همچنین، در بخش صنعتی، روسیه دارای سهم بالایی در صادرات به ایران است که شامل الیاف سنتتیک، توتون و تنباکو و لوکوموتیوهای راه‌آهن و تراموا و نواقل روی خط است. این نشان می‌دهد که ایران نیز می‌تواند در بخش‌های صنعتی خود، به عنوان یک شریک تجاری مهم برای روسیه عمل کند.

با توجه به توانایی‌های تولیدی و صادراتی ایران و پتانسیل صادراتی به روسیه، توسعه روابط تجاری دوجانبه می‌تواند بهبود اقتصادی هر دو کشور را به دنبال داشته باشد. همچنین، این روابط تجاری می‌تواند به کاهش وابستگی ایران به بازارهای صادراتی خاورمیانه و اروپا کمک کند و باعث توسعه صادرات غیرنفتی ایران به بازارهای جدید شود.

با توجه به اینکه روسیه یکی از بزرگترین بازارهای صادراتی دنیاست، ایران می‌تواند با ارائه کالاها و خدمات متنوع، به عنوان یکی از شرکای تجاری مهم روسیه در بازار جهانی حضور یابد. همچنین، تخصص روسیه در بخش‌هایی مانند انرژی هسته‌ای و توسعه زیرساخت‌ها، فرصت‌های ارزشمندی را برای پیشرفت اقتصادی ایران ارائه می‌دهد.

با توجه به تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه، ایران می‌تواند به عنوان یکی از شریکان تجاری مهم روسیه در بازار جهانی حضور یابد. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و روسیه، این دو کشور می‌توانند با توسعه تجارت دوجانبه‌های بین‌المللی، توسعه پروژه‌های مشترک و همکاری در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ارتقاء روابط دوجانبه را تقویت خواهد کرد. همچنین، توسعه همکاری‌های علمی و فناوری، تبادل تجربیات و تکنولوژی‌های پیشرفته، ایجاد فرصت‌های جدید برای همکاری‌های مشترک و توسعه صادرات و واردات بین دو کشور را تسهیل می‌کند.

به عنوان یکی از کشورهایی که تحریم‌های بین‌المللی را تجربه کرده، ایران می‌تواند با توسعه روابط با روسیه، به منظور تنوع بخشیدن به بازارهای صادراتی خود و کاهش وابستگی به بازارهای تکیه‌گاه، اقدامات موثری را انجام دهد. این همکاری‌ها می‌تواند به توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در دو کشور کمک کرده و روابط دوجانبه را به سطح جدیدی ارتقا دهد.

اقدامات مهم جهت صادرات به روسیه

صادرات از ایران به روسیه یکی از بخش‌های مهم تجارت خارجی ایران است که نقش مهمی در توسعه اقتصاد کشور دارد. برای انجام این صادرات به روسیه، اقدامات مهمی باید انجام شود. اولین گام برای صادرات به روسیه، تحقیق و بررسی بازار روسیه است. شناخت دقیق از نیازهای بازار روسیه و تحلیل رقبا و فرصت‌های بازار از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، اطلاع از قوانین و مقررات صادرات به روسیه و روش‌های پرداخت و ارسال کالاها نیز از اقدامات مهم است.

یکی از اقدامات مهم دیگر، انتخاب روش مناسب برای حمل و نقل کالاها به روسیه است. انتخاب روش حمل و نقل مناسب و بررسی مسائل مربوط به بیمه و گمرکی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، برنامه‌ریزی دقیق برای ارسال کالاها به روسیه و انجام مذاکرات موثر با شرکا و مشتریان روسی نیز از اقدامات مهم است. ایجاد ارتباطات موثر و برقراری روابط تجاری قوی با شرکت‌ها و مشتریان روسی نقش مهمی در صادرات به این کشور دارد.

همچنین، انجام تبلیغات و بازاریابی مناسب در بازار روسیه و ارائه محصولات با کیفیت و قابلیت رقابت با محصولات مشابه دیگر کشورها نیز از اقدامات مهم است. ایجاد نام تجاری قوی و شناخته شده در بازار روسیه نقش مهمی در افزایش صادرات ایران به این کشور دارد. در نهایت، انجام مذاکرات موثر و امضای قراردادهای قوی و مطمئن با شرکت‌ها و مشتریان روسی نیز از اقدامات مهمی است که می‌تواند به افزایش صادرات ایران به روسیه کمک کند.

راهنمای تخصصی تجارت با روسیه: نقش شرکت بازرگانی GTG در تسهیل و تسریع فرآیند صادرات به روسیه

با بیش از سال‌ها تجربه در حوزه بازرگانی و صادرات، شرکت بازرگانی GTG به عنوان مشاور تخصصی در تجارت با روسیه شناخته می‌شود. از جمله خدمات ارائه شده توسط GTG می‌توان به عقد قرارداد بین‌المللی و تحقیقات تخصصی بازار اشاره کرد. با ارائه مشاوره تخصصی، ما به شما کمک می‌کنیم تا پتانسیل‌های بازار روسیه و فرصت‌های تجارت با آن را به بهترین شکل ممکن شناسایی کنید.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد شرکت بازرگانی GTG، انجام کلیه امور صادرات به روسیه بدون واسطه است. این امر باعث کاهش هزینه‌ها و زمان ارسال کالا می‌شود و به شما امکان می‌دهد تا به بهترین شکل ممکن از بازار روسیه بهره ببرید.

اگر به دنبال آخرین روش‌ها و متدهای صادرات به روسیه هستید، با کارشناسان ما در GTG تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید. ما آماده‌ی همکاری با شما برای تسهیل تجارت با روسیه هستیم.

صادرات به روسیه، ایران در جستجوی فرصت‌های تجاری